ความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างของเครื่องมือ EQ-5D-5L, Time Trade-off, และ Standard Gamble ในการตอบสนองต่อดัชนีมวลกายและภาวะอ้วน: การศึกษาแบบภาคตัดขวาง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างของเครื่องมือ 3 ชนิด ได้แก่ EQ-5D-SL, Standard gamble (SG) และ Time trade-off (TTO) ในการประเมินค่าอรรถประโยชน์ตามดัชนีมวลกายและภาวะอ้วนในประชากรไทย เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง ดำเนินการในผู้ป่วยอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไปที่มารับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานีและโรงพยาบาลชุมชนอีก 4 แห่งในจังหวัดสุราษฎร์ธานีในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงกรกฎาคมพ.ศ. 2558 ข้อมูลลักษณะทั่วไปและโรคประจำตัวของตัวอย่างถูกเก็บจากเวชระเบียนผู้ป่วย เครื่องมือวัดอรรถประโยชน์ทางตรง SG และ TTO ได้ถูกใช้ในการวัดโดยใช้คำถามที่สอบถามถึงความกังวลที่เกี่ยวกับเรื่องน้ำหนักตัว ตัวอย่างยังได้ ตอบแบบสอบถาม EQ-5D-51 ซึ่งประกอบด้วย 2 ส่วนคือ EQ-5D-5L และ EQ-VAS ภาวะอ้วน ถูกแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม คือ น้ำหนักน้อย – ดัชนีมวลกายน้อยกว่า 18.5; น้ำหนักปกติ – 18.5 ≤ ดัชนีมวลกาย <25; น้ำหนักเกิน – 25 ≤ ดัชนีมวลกาย <30; และโรคอ้วน - ดัชนีมวลกายมากกว่า 30 ความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างกำหนดโดยการทดสอบสหสัมพันธ์ระหว่างค่าอรรถประโยชน์จากเครื่องมือ EQ-5D-5L, EQ-VAS, TTO และ SG กับดัชนีมวลกายและภาวะอ้วน มีผู้ป่วยเข้าร่วมในการศึกษาจำนวนทั้งสิ้น 479 คน ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าดัชนีมวลกายไม่มีความสัมพันธ์กับค่าอรรถประโยชน์ที่ได้จากเครื่องมือใดเลย ในทางตรงกันข้าม ภาวะอ้วนมีความสัมพันธ์ระดับปานกลางกับค่าอรรถประโยชน์จากเครื่องมือ SG (r= -0.264, pr0.001) และ TTO (r=-0.233, p<0.001)ขณะที่ค่าที่ได้จาก EQ-5D-5L และ EQ-VAS ไม่สัมพันธ์กับภาวะอ้วน แม้จะมีปัญหา เรื่องความยากในการใช้เครื่องมือก็ตามแต่ SC และ TTO ยังคงเป็นเครื่องมือที่เหมาะสมในการใช้วัดค่าอรรถประโยชน์เกี่ยวกับสุขภาพในงานวิจัยเกี่ยวกับความอ้วน ในทางกลับกัน ค่าอรรถประโยชน์ที่ได้จาก EQ-5D-5L และ EQ-VAS ที่ไม่ได้มีการปรับด้วยปัจจัยที่มีผลกระทบต่อผลลัพธ์ แสดงให้เห็นว่าไม่มีความไวต่อการจำแนกความรุนแรงของโรคอ้วนในตัวอย่าง ซึ่งผลการศึกษานี้เป็นไปในทางตรงข้ามกับผลที่เคยมีการรายงานชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการสำรวจประเด็นดังกล่าวเพิ่มเติมต่อไป