ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก

ผู้แต่ง

  • ยุทธนา แยบคาย วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดพิษณุโลก คณะสาธารณสุขศาสตร์ละสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • จุฬาลักษณ์ ขันคำ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดพิษณุโลก
  • สุธีธิดา กลมกลอม วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดพิษณุโลก
  • กฤษฎนัย ศรีใจ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดพิษณุโลก
  • จีรภัทร์ รัตนชมภู วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดพิษณุโลก

คำสำคัญ:

การปฏิบัติงาน, สุขภาพจิตชุมชน, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน, ความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก กลุ่มตัวอย่างคือ อสม. จำนวน 330 คน ได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบเป็นระบบ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยพหุแบบขั้นตอน กำหนดนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัย พบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต การมีส่วนร่วม และการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. อยู่ในระดับปานกลาง ส่วนแรงสนับสนุนทางสังคมและแรงจูงใจในการปฏิบัติงานอยู่ในระดับสูง ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. ได้แก่ แรงจูงใจในการปฏิบัติงาน ความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต การฝึกอบรม อสม. เชี่ยวชาญ สาขาสุขภาพจิตชุมชน และการมีส่วนร่วม ซึ่งตัวแปรทั้ง 4 ตัวร่วมกันพยากรณ์การปฏิบัติงานสุขภาพจิตชุมชนของ อสม. ได้ ร้อยละ 33.0 ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรเพิ่มแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของ อสม. พัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพจิต ขยายการฝึกอบรม อสม. เชี่ยวชาญ สาขาสุขภาพจิตชุมชน ให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย และสร้างการมีส่วนร่วมระหว่าง อสม. และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องให้มากยิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2562). แบบรายงานระบบฐานข้อมูลอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. สืบค้น 1 พฤศจิกายน 2567 จาก https://www.thaiphc.net/new2020/content/1

กรมสุขภาพจิต. (2546). คู่มือความรู้สุขภาพจิตชุมชน สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. กรุงเทพมหานคร: อุดมศึกษา.

กรมสุขภาพจิต. (2560). คู่มือความรู้สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเชี่ยวชาญ สาขาสุขภาพจิตชุมชน. ขอนแก่น: พระธรรมขันต์.

กัลยา วานิชย์บัญชา และฐิตา วานิชย์บัญชา. (2558). การใช้ SPSS for Windows ในการวิเคราะห์ข้อมูล (พิมพ์ครั้งที่ 27). กรุงเทพมหานคร: สามลดา.

เจนจิรา เกียรติสินทรัพย์ และสาริณี โต๊ะทอง. (2564). อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน: บทบาทหน้าที่การดูแลสุขภาพจิตชุมชนในสถานการณ์การระบาดของโควิด-19. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี, 29(2), 314–323.

ธีร์ปนกรณ์ ศุภกิจโยธิน. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามบทบาทการจัดบริการปฐมภูมิขั้นพื้นฐานโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เขตสุขภาพที่ 3. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคเหนือ), 34(3), 53-63.

ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง การประกาศเกียรติคุณอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านดีเด่น (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2567. (5 กันยายน 2567). ราชกิจจานุเบกษา ตอนพิเศษ, 141(242 ง), หน้า 5.

พิมพ์ณรัณ ผุดผาด. (2567). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่ปฏิบัติงานในเขตเทศบาลเมือง จังหวัดราชบุรี. วารสารศาสตร์สาธารณสุขและนวัตกรรม, 4(1), 74–87.

ศุภมาส อรชร. (2567). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติงานส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันปัญหาสุขภาพจิตในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ, 5(2), 181–192.

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2568). สุขภาพคนไทย 2568: เกิดน้อยอยู่ไม่น้อย ต้องปรับและรับมืออย่างไร. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.

สายชล ศรีพนมวรรณ. (2567). ความรอบรู้ด้านสุขภาพกับบทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในการป้องกันโรคเรื้อรัง อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์. วารสารวิชาการและการพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จักรีรัช, 4(2), E001345.

สุพัตรา จันทร์สุวรรณ, สุนทรี ขะชาตย์, ปวิดา โพธิ์ทอง, เสาวลักษณ์ ศรีโพธิ์, และสุจิน มอญแช่มช้อย. (2564). ปัจจัยทำนายการปฏิบัติงานด้านการส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันปัญหาสุขภาพจิตของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล, 27(2), 112–122.

ยุทธนา แยบคาย และปราโมทย์ วงศ์สวัสดิ์. (2566). รูปแบบการพัฒนาผลการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารแพทย์นาวี, 50(3), 651-668.

อติพร สิทธิมงคล, สมบัติ สกุลพรรณ์ และภัทราภรณ์ ภทรสกุล. (2568). ความรอบรู้ทางสุขภาพจิตและภาวะกดดันด้านจิตใจในอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารพยาบาลทหารบก, 26(2), 162–170.

Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. B. (1959). The motivation to work (2nd ed.). New York: John Wiley & Sons.

Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259–267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259

World Health Organization. (2022). World mental health report: Transforming mental health for all. Geneva: Author.

World Health Organization & Ministry of Public Health. (2007). WHO-AIMS report on mental health system in Thailand. Nonthaburi, Thailand: Author.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-12