ผลของการใช้ค่าดัชนีเกณฑ์การตัดสิน (cut off index)ของการตรวจ Anti-HCV เพื่อทำนายการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดซี ของโรงพยาบาลแพร่
บทคัดย่อ
บทนำ: ไวรัสตับอักเสบซี (Hepatitis C virus)) เป็นเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเฉียบพลันและเรื้อรัง เป็นสาเหตุหลักของการเกิดมะเร็งตับ การตรวจ Anti HCV มีโอกาสตรวจพบผลบวกปลอมสูง จึงต้องตรวจยืนยันการติดเชื้อโดยการตรวจหา HCV-RNA Viral Load ซึ่งต้นทุนราคาแพง จึงนำการตรวจ HCV core Ag ที่ตรวจวิเคราะห์ง่าย ราคาถูก มาทดแทน การศึกษาค่า COI ของการตรวจ Anti-HCV ประเมินความสัมพันธ์ของ COI การตรวจ HCV core Ag กับ HCV-RNA Viral Load จะช่วยวางแผนการดูแลรักษาผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วัตถุประสงค์: ศึกษาผลการใช้ค่า COI การตรวจ Anti- HCV ทำนายผลการติดเชื้อในผู้ป่วย ประเมิน COI ของการตรวจ HCV core Ag และความสัมพันธ์กับระดับ HCV-RNA Viral Load
วิธีการศึกษา: Cross-sectional Analytical Study ศึกษาผลการใช้ค่า COI การตรวจ Anti-HCV เพื่อทำนายผลการติดเชื้อในผู้ป่วย 74 ราย ประเมินความสัมพันธ์ของ COI ของ HCV-core Ag กับระดับ HCV-RNA Viral Load ในผู้ป่วย 50 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยที่มี Anti-HCV ให้ผลบวก 74 ราย ตรวจพบเชื้อโดยวิธี HCV-RNA Viral Load 62 ราย ไม่พบ 12 ราย ทำนายการติดเชื้อโดยเรียง subset COI จากน้อยไปมาก มีผู้ป่วยที่ COI น้อยกว่า 10.88 ไม่พบเชื้อไวรัสในกระแสเลือด ค่า COI ผลการตรวจ HCV Core Ag และ HCV-RNA Viral Load ในผู้ป่วย 50 ราย พบผลบวกทั้ง HCV Core Ag และ HCV RNA 16 ราย พบเฉพาะ HCV Core Ag แต่ไม่พบ HCV RNA 5 ราย โดยผู้ป่วยทั้ง 5 ราย มีช่วงการอ่านค่า COI เข้าใกล้ค่า cutoff ผลบวก HCV Core Ag 16 ราย จากกลุ่มศึกษา 50 ราย คิดเป็นร้อยละ 32.0 ไม่จำเป็นต้องส่งตรวจหา HCV RNA ทำให้ค่าใช้จ่ายลดลงร้อยละ 32 วิเคราะห์ความสัมพันธ์ หาค่าความแม่นยำทางคลินิกโดยใช้ Area Under the Receiver Operating Characteristics (AUROC) มีค่าพื้นที่ใต้โค้ง 0.840 อยู่ในเกณฑ์ดี แสดงว่าทั้งสองวิธีที่ศึกษามีความแม่นยำและความถูกต้องสอดคล้องกัน
สรุป: การใช้ค่า COI ของการตรวจ Anti-HCV มาเป็นค่าอ้างอิงเพื่อลดการส่งตรวจ HCV-RNA Viral Load ควรรายงานค่า COI ควบคู่ไปกับการรายงานผลตรวจ เพื่อใช้ติดตามดูแลรักษาผู้ป่วยและผลการตรวจ HCV Core Ag ที่ให้ผลบวกสามารถยืนยันการติดเชื้อ แทนการตรวจ HCV-RNA Viral Load ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยและรักษาโรคได้รวดเร็วมากขึ้น ทำให้ต้นทุนค่าใช้จ่ายลดลงร้อยละ 32
คำสำคัญ: Anti-HCV, HCV core Ag, HCV-RNA Viral Load, cut off index (COI), AreaUnder the Receiver Operating Characteristic (AUROC)
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมโรค. แนวทางการกำจัดโรคไวรัสตับอักเสบซี ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: เจ.เอส.การพิมพ์; 2563.
Moorman AC, Drobenuic J, Kamili S. Prevalence of false-positive hepatitis C antibody results, National Health and Nutrition Examination Study (NHANES) 2007–2012. J Clin Virol 2017;89:1–4. doi: 10.1016/j.jcv.2017.01.007
Tillmann HL. Hepatitis C virus core antigen: Role in diagnosis, disease monitoring and treatment. World J Gastroenterol 2014;20(22):6701–6. doi: 10. 3748/wjg.v20.i22.6701
การตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (HCV) ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูง [Internet]. [cited 2025 Apr 9]. Available from: http://bpac.org.nz/2019/hepc/testing.aspx
European Association for the Study of the Liver. EASL recommendations on treatment of hepatitis C: Final update of the series. J Hepatol 2020;73(5): P1170-218.
มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. คู่มือปฏิบัติการงานภูมิคุ้มกันวิทยา S/D-LAB-006. ศูนย์การแพทย์ปัญญาภิกขุ ชลประทาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2568. เข้าถึงได้จาก: http://tqa.pcmc.swu.ac. th/Default.aspx?tabid=20437
คู่มือการใช้งานเครื่อง cobas 6000 analyzer series. รุ่น c 6000. กรุงเทพฯ: โรช ไดแอกโนสติกส์ (ประเทศไทย); 2021.
คู่มือการใช้งานเครื่อง cobas pro integrated solutions. กรุงเทพฯ: โรช ไดแอกโนสติกส์ (ประเทศไทย); 2021.
คู่มือการใช้งาน GeneXpert System & Xpert Assays. กรุงเทพฯ: ไบโอมีเดีย (ประเทศไทย). ม.ป.ป.
Zhang K, Wang L, Lin G, Li J. Is anti-hepatitis C virus antibody level an appropriate marker to preclude the need for supplemental testing? Intervirology 2016;58(5):310–7.
Vandelaer S. The Utilization of Anti-HCV Signal to Cut-off Ratio (S/CO) in Predicting HCV-Viremia. J Med Tech Assoc Thailand 2018;46(1):6389–97.
Seo YS, Jung ES, Kim JH, Jung YK, An H, Yim HJ, et al. Significance of anti-HCV signal-to-cutoff ratio in predicting hepatitis C viremia. Korean J Intern Med 2009;24(4):302–8. doi: 10.3904/kjim. 2009.24.4.302
Lopez-Fabal M, Perez-Rivilla A, Gomez-Garces JL. Evaluation of sera with a low signal to cutoff ratio using two chemiluminescent assays for detecting hepatitis C virus, and their correlation with the detection of viral RNA. Enferm Infecc Microbiol Clin 2018; 36(4):222–4. doi: 10.1016/j.eimc.2016. 12.014
Vandelaer S. Laboratory Tools for Diagnosis and Monitoring of Hepatitis C Virus Infection. J Med Tech Assoc Thailand 2018;46(3):6635–45.
กรฎาร์ บุญยัง. การประเมินผลการตรวจวิเคราะห์การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (HCV) ในโรงพยาบาลพุทธโสธร โดยวิธีการตรวจ anti-HCV Duo กับ HCV RNA. วารสารโรงพยาบาลพุทธโสธร 2567;40(2):1–11.
Majchrzak M, Bronner K, Laperche S, Riester E, Bakker E, Bollhagen R, et al. Multicenter performance evaluation of the Elecsys HCV Duo immunoassay. J Clin Virol 2022;156:105293. doi: 10. 1016/j.jcv.2022.105293.
