ภาวะกระดุกอ่อนจากเนื้องอก

นลินี ชวนไชยะกูล

ผู้แต่ง

นลินี ชวนไชยะกูล Sunprasitthiprasong hospital

บทคัดย่อ

ภาวะกระดูกอ่อนจากเนื้องอก (tumor-induced osteomalacia) หรือ oncogenic osteomalaciaเป็นกลุ่มอาการที่พบได้น้อยและยากต่อการวินิจฉัย ผู้ป่วยมักมีอาการปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออ่อนแรง และการเดินผิดปกติ ร่วมกับตรวจพบระดับฟอสฟอรัสในเลือดต่ำ อาการดังกล่าวหายไปภายหลังการผ่าตัดเนื้องอกออก ต่อมามีการศึกษาเพิ่มเติมพบว่าเกิดจากเนื้องอกสร้างสาร fibroblast growth factor 23 (FGF23) สูงขึ้น ซึ่งมีผลต่อการขับฟอสฟอรัสทางไต ระดับฟอสฟอรัสในร่างกายจึงต่ำลง และเมื่อผู้ป่วยได้รับการรักษาโดยการผ่าตัดเอาเนื้องอกออก ระดับฟอสฟอรัสในเลือดจะกลับเป็นปกติ แต่เนื้องอกที่ทำให้เกิดภาวะนี้มักมีขนาดเล็กการหาตำแหน่งของเนื้องอกทำได้ยาก ผู้ป่วยบางรายไม่สามารถรักษาโดยการผ่าตัดเอาเนื้องอกออกได้ ปัจจุบันจึงมีการพัฒนาการตรวจหาเนื้องอกด้วยวิธีต่างๆ เพิ่มขึ้น รวมไปถึงการพัฒนายาเพื่อใช้ในการรักษากรณีที่ไม่สามารถผ่าตัดเนื้องอกออกได้ บทความนี้ได้รวบรวมข้อมูลที่มีในปัจจุบันของภาวะกระดูกอ่อนจากเนื้องอกในด้านพยาธิสภาพ อาการ อาการแสดง การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการรักษา

คำสำคัญ : กระดูกอ่อนจากเนื้องอก ไฟโปรบลาสต์โกรทแฟคเตอร์23 ฟอสฟอรัสในเลือดต่ำ การรักษา

เอกสารอ้างอิง

Sommer S, Berndt T, Craig T, Kumar R. The phosphatonins and the regulation of phosphate transport and vitamin D metabolism. J Steroid Biochem Mol Biol 2007; 103: 497–503.

Renkema KY, Alexander RT, Bindels RJ, Hoenderop JG. Calcium and phosphate homeostasis: concerted interplay of new regulators. Ann Med 2009; 40: 82–91.

Gattineni J, Bates C, Twombley K, Dwarakanath V, Robinson ML, Goetz R, et al. FGF23 decreases renal NaPi-2a and NaPi-2c expression and induces hypophosphatemia in vivo predominantly via FGF receptor 1. Am J Physiol Ren Physiol 2009; 297(2): F282–91.

Minisola S, Peacock M, Fukumoto S. Cipriani C, Pepe J, Tella SH, et al. Tumour-induced osteomalacia. Nat Rev Dis Primers. 2017 Jul13; 3:17044. doi:10.1038/nrdp.2017.44

Cai Q, Hodgson SF, Kao PC, Lennon VA, Klee GG, Zinsmiester AR. Brief report: inhibition of renal phosphate transport by a tumor product in a patient with oncogenic osteomalacia. N Engl J Med 1994; 330: 1645–9.

Bai X, Miao D, Xiao S, Qiu D, St-Arnaud R, Petkovich M, et al. CYP24 inhibition as a therapeutic target in FGF23-mediated renal phosphate wasting disorders. J Clin Invest 2016; 126: 667–80.

Koizumi M, Komaba H, Fukagawa M. Parathyroid function in chronic kidney disease: role of FGF23 Klotho axis. Contrib Nephro 2013; 180: 110–23.

Feng J, Jiang Y, Wang O, Li M, Xing X, Huo L, et al. The diagnostic dilemma of tumor induced osteomalacia: a retrospective analysis of 144 cases. Endocr J 2017; 64: 675–83.

Jiang Y, Xia WB, Xing XP, Silva BC, Li M, Wang O, et al. Tumor-induced osteomalacia: an important cause of adult-onset hypophosphatemicosteomalacia in China: report of 39 cases and review of the literature. J Bone Miner Res 2012; 27: 1967–75.

Gonzalez G, Baudrand R, Sepulveda MF, Vucetich N, Guarda FJ, Villanueva P, et al. Tumor-induced osteomalacia: experience from a South American academic center. Osteoporos Int 2017; 28: 2187-93.

Ledford CK, Zelenski NA, Cardona DM, Brigman BE, Eward WC. The phosphaturic mesenchymal tumor: why is definitive diagnosis and curative surgery often delayed? Clin Orthop Relat Res 2013; 471: 3618–25.

Jagtap VS, Sarathi V, Lila AR, Malhotra G, Sankhe SS, Bandgar T, et al. Tumor-induced osteomalacia: a single center experience. Endocr Pract 2011; 17(2): 177–84.

Pal R, Bhadada SK, Singhare A, Bhansali A, Kamalanathan S, Chadha M, et al. Tumor-induced osteomalacia: experience from three tertiary care centres In India. Endocr Connect 2019; 8: 266–76.

Shimada T, Fukumoto S. FGF23 as a novel therapeutic target. Adv Exp Med Biol 2012; 728: 158-70.

Sciubba DM, Petteys RJ, Shakur SF, Gokaslan ZL, McCarthy EF, Collins MT, et al. En bloc spondylectomy for treatment of tumor-induced osteomalacia. J Neurosurg Spine 2009; 11: 600–4.

Jan de Beur SM. Tumor-Induced Osteomalacia. JAMA 2005; 294(10): 1260–7.

Manghat P, Sodi R, Swaminathan R. Phosphate homeostasis and disorders. Ann Clin Biochem 2014; 51(Pt 6): 631-56.

Payne RB. Renal Tubular reabsorption of phosphate, (TmP/GFR): indications and interpretation. Clin Biochem 1998; 35: 201-6.

Walton RJ, Bijvoet OL. Nomogram of deviation of renal threshold phosphate concentration. Lancet 1975; 2: 309-10.

Xia WB, Jiang Y, Li M, Xing XP, Wang O, Hu YY. Levels and dynamic changes of serum fibroblast growth factor 23 in hypophosphatemic rickets/osteomalacia. Chin Med J (Engl) 2010; 123: 1158–62.

Endo I, Fukumoto S, Ozono K, Namba N, Tanaka H, Inoue D. Clinical usefulness of measurement of fibroblast growth factor 23 (FGF23) in hypophosphatemic patients: proposal of diagnostic criteria using FGF23 measurement. Bone 2008; 42: 1235–9.

Khosravi A, Cutler CM, Kelly MH, Chang R, Royal RE, Sherry RM, et al. Determination of the elimination half-life of fibroblast growth factor-23. J Clin Endocrinol Metab 2007; 92: 2374–7.

Andreopoulou P, Dumitrescu CE, Kelly MH, Brillante BA, Cutler Peck CM, Wodajo FM, et al. Selective venous catheterization for the localization of phosphaturic mesenchymal tumors. J Bone Miner Res 2011; 26(6): 1295–302.

Gandhi GY, Shah AA, Wu KJ, Gupta V, Shoraka AR. Tumor-induced osteomalacia caused by primary fibroblast growth factor 23 secreting neoplasm in axial skeleton: a case report. Case Rep Endocrinol. 2012 Dec 17. doi: 10.1155/2012/185454.

Avila NA, Skarulis M, Rubino DM, Doppman JL. Oncogenic osteomalacia–lesion detection by MR skeletal survey. Am J Roentgenol 1996; 167: 343-5.

Houang M, Clarkson A, Sioson L, Elston MS, Clifton-Bligh RJ, Dray M, et al. Phosphaturic mesenchymal tumors show positive staining for somatostatin receptor 2A (SSTR2A). Hum Pathol 2013; 44: 2711–8.

Higley M, Beckett B, Schmahmann S, Dacey E, Foss E. Locally aggressive and multifocal phosphaturic mesenchymal tumors: two unusual cases of tumor-induced osteomalacia. Skeletal Radiology 2015; 44: 1825-31.

Takeuchi Y, Suzuki H, Ogura S, Imai R, Yamazaki Y, Yamashita T, et al. Venous sampling for fibroblast growth factor-23confirms preoperative diagnosis of tumor-induced osteomalacia. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89: 3979-82.

Van Boekel G, Ruinemans-Koerts J, Joosten F, Dijkhuizen P, van Sorge A, de Boer H. Tumor producing fibroblast growth factor 23 localized by two-staged venous sampling. Eur J Endocrinol 2008; 158: 431-7.

Wang H, Zhong D, Liu Y, Jiang Y, Qiu G, Weng X, et al. 2012 surgical treatments of tumor- induced osteomalacia lesions in long bones: seventeen cases with more than one year of follow- up. J Bone Joint Surg Am 2015; 97: 1084–94.

Hesse E, Rosenthal H, Bastian L. Radiofrequency ablation of a tumor causing oncogenic osteomalacia. N Engl J Med 2007; 357(4): 422-4.

Chong WH, Molinolo AA, Chen CC, Collins MT. Tumor-induced osteomalacia. Endocr Relat Cancer 2011; 18(3): R53-R77.

Clunie GP, Fox PE, Stamp TC. Four cases of acquired hypophosphataemic ('oncogenic') osteomalacia. Problems of diagnosis, treatment and long-term management. Rheumatology (Oxford) 2000; 39(12): 1415-21.

Gupta A, Winer K, Econs MJ, Marx SJ, Collins MT. FGF-23 is elevated by chronic hyperphosphatemia. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89(9): 4489-92.

Day AL, Gutiérrez OM, Guthrie BL, Saag KG. Burosumab in tumor-induced osteomalacia: a case report. Joint Bone Spine 2020; 87(1): 81-3.