ความถูกต้องของดัชนีค่าเม็ดเลือดแดงตัวอ่อนที่มีนิวเคลียส นิวโทรฟิล ลิมโฟไซท์ และโมโนไซท์ ที่ได้จากเครื่องตรวจนับเม็ดเลือดอัตโนมัติเปรียบเทียบกับการย้อมสีแล้วนับด้วยกล้องจุลทรรศน์ : The Accuracy Index of NRBC Neutrophil Lymphocyte and Monocyte from Automated Cell Counter Compared to The Staining from View under A Microscope

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์       :        เพื่อศึกษาจำนวนเม็ดเลือดแดงตัวอ่อนที่มีนิวเคลียส (nucleated red blood cell : NRBC) นิวโทรฟิล ลิมโฟไซท์ และโมโนไซท์ จากเครื่องตรวจนับเม็ดเลือดอัตโนมัติ เปรียบเทียบกับการย้อมสีแล้วนับด้วยกล้องจุลทรรศน์

สถานที่ศึกษา       :        ห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์

รูปแบบงานวิจัย  :        การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบไปข้างหน้า

กลุ่มตัวอย่าง        :        ผู้ป่วยนอกที่มารับบริการตรวจเม็ดเลือดสมบูรณ์แบบ (complete blood count: CBC) ทางห้องปฏิบัติการผู้ป่วยนอก ที่มีใบสั่งตรวจจากแพทย์ ไม่จำกัดเพศ อายุ และอาการ ตั้งแต่    9 พฤศจิกายน 2558 ถึง 31 พฤษภาคม 2559 จำนวน 489 ราย

วิธีการศึกษา         :        เก็บรวบรวมข้อมูลผลการตรวจจากเครื่องตรวจนับเม็ดเลือดอัตโนมัติ เปรียบเทียบกับการย้อมสีแล้วนับดูภายใต้กล้องจุลทรรศน์ วิเคราะห์ความแตกต่างของผลการตรวจทั้งสองวิธีด้วยสถิติ t-test และหาความสอดคล้องกันของผลการตรวจทั้งสองวิธี ด้วยสัมประสิทธิสหสัมพันธ์ (concordance correlation coefficient : Rho - c) กำหนดค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ระหว่างการตรวจทั้งสองวิธีที่ร้อยละ 10

ผลการศึกษา        :        ความแตกต่างในการนับ NRBC, neutrophil, lymphocyte และ monocyte จากการตรวจทั้งสองวิธี มีค่า P value เท่ากับ  0.076, < 0.001, < 0.001 และ <0.001 ตามลำดับ แต่เมื่อทดสอบความสอดคล้องด้วยสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พบว่าจำนวน  NRBC และ monocyte มีความสอดคล้องของการตรวจทั้งสองวิธีในระดับพอใช้และแย่ ในขณะที่ neutrophil และ lymphocyte มีความสอดคล้องของการตรวจทั้งสองวิธีในระดับดีมาก และดี เมื่อใช้เกณฑ์ที่ความคลาดเคลื่อนไม่เกินร้อยละ 10 มาสร้างกราฟ ได้ผลสอดคล้องของการตรวจทั้งสองวิธีของ NRBC ที่ช่วง 50-170 เซลล์ต่อเม็ดเลือดขาว 100 ตัว และ monocyte ได้ผลสอดคล้องของการตรวจทั้งสองวิธี ที่ 0-10 เซลล์  ส่วน neutrophil  และ lymphocyte ได้ผลสอดคล้องของการตรวจทั้งสองวิธีทุกค่า

วิจารณ์และสรุป  :        ค่าความแตกต่างของจำนวน neutrophil, lymphocyte และ monocyte จากการนับทั้งสองวิธี มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ อาจเนื่องมาจากเป็นช่วงการระบาดของไข้เลือดออก ซึ่งเชื้อไวรัสจะทำให้ lymphocyte บางตัวมีลักษณะรูปร่างลักษณะเปลี่ยนไปเหมือน monocyte ได้ การนับจำนวน neutrophil และ lymphocyte จากเครื่องตรวจนับเม็ดเลือดอัตโนมัติมีความน่าเชื่อถือ สามารถใช้ในการพิจารณาออกผลตรวจได้ แต่การนับจำนวน monocyte จากเครื่องนับเม็ดเลือดอัตโนมัติหากได้ค่ามากกว่า 10 เซลล์ ควรพิจารณาตรวจซ้ำด้วยวิธีการย้อมสีแล้วนับด้วยกล้องจุลทรรศน์ ในขณะที่จำนวน NRBC ที่ได้จากเครื่องนับเม็ดเลือดอัตโนมัติหากได้ค่าน้อยกว่า 50 และมากกว่า 170 เซลล์ต่อเม็ดเลือดขาว 100 ตัว ควรพิจารณาตรวจซ้ำด้วยวิธีการย้อมสีแล้วนับด้วยกล้องจุลทรรศน์ เช่นกัน

 คำสำคัญ              :        ความถูกต้องของดัชนีค่าเม็ดเลือดแดงตัวอ่อนที่มีนิวเคลียส เครื่องนับเม็ดเลือดอัตโนมัติ                         การย้อมสีแล้วนับด้วยกล้องจุลทรรศน์

Abstract

Objective             :        To study the accuracy index of automate cell counter by comparing number of  nucleated red blood cell (NRBC), neutrophil, lymphocyte and monocyte of automate cell counter to the microscopic examination of blood smear

Setting                 :        Sawanpracharak hospital Laboratory

Design                  :        Prospective descriptive research.                                         

Subjects               :        489 CBC samples from patient of any age group, gender, or type of illness at outpatient department, Sawanpracharak Hospital during 9 November 2015 – 31 May 2016

Method                :        Data from the automate cell counter was compared to data from microscopic examination of  blood smear using t-test with accepting concordance correlation coefficient at 10 %

Result                   :        There are statistically differences in NRBC, neutrophil, lymphocyte and monocyte counts from both methods (all P value <0.001). However, when the correlation coefficients were tested, NRBC and monocyte ther were moderately consistent between both methods, while neutrophils and lymphocyte were at good and excellent levels. With a tolerance of no more than 10%, there was consistency of the NRBC method at 50-170 cells per 100 white blood cells and monocyte. The consistency of both neutrophil 0 to 10 and lymphocyte – cell cohorts were consistent across the two approaches.

Conclusion         :        The way to automate cell counter and staining from view under a microscope test result consistent with a neutrophil and lymphocyte count but monocyte consistent  at  0-10 cells while the NRBC consistent at 50 -170 cells per 100 wbc. If monocyte automate cell counter count greater than 10 cells should be repeated with staining from view under a microscope. If NRBC automate cell counter count less than 50 and greater than 170  cells should be repeated with staining from view under a microscope

Key words           :        The accuracy index of NRBC               , automate cell counter, staining from view under a microscope