งานวิจัยประเมินค่าดัชนีรังสี (EI) ภาพถ่ายรังสีทรวงอกเคลื่อนที่ ช่วงปี พ.ศ. 2563-2565 โรงพยาบาลชัยภูมิ

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินค่าดัชนีรังสีภาพถ่ายรังสีทรวงอก เทียบกับเกณฑ์มาตรฐานของบริษัทผู้ผลิต โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิของผู้มารับบริการตั้งแต่ ปี พ.ศ.2563 – 2565 จำนวน 900 แผ่นภาพ (ปีละ 300 แผ่นภาพ) แบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 2 ช่วง คือ ปี พ.ศ.2563 ใช้ระบบดิจิทัล Mobile PHILIPS และ ปี พ.ศ.2564 – 2565 ใช้ระบบดิจิทัล Mobile FUJIFILM พรรณนาข้อมูลด้วย จำนวน ร้อยละ และวิเคราะห์เปรียบเทียบช่วงภาพถ่ายรังสีที่เหมาะสมด้วยสถิติ Z-test สำหรับค่าสัดส่วน

ผลวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ช่วง โดยใน ปี พ.ศ.2563 เมื่อใช้ Mobile PHILIPS พบว่าดัชนีรังสี (EI) ภาพถ่ายรังสีทรวงอกอยู่ในช่วงที่เหมาะสมตามเกณฑ์มาตรฐานของบริษัท (Optimum 300 – 100) ร้อยละ 12.3 (95% CI: 8.6, 16.1) และร้อยละ 87.3 (95% CI: 83.6, 91.1) ซึ่งเป็นกลุ่มใหญ่ มีค่า EI ในระดับต่ำกว่าเกณฑ์ (Under exposure EI > 300) ขณะที่ค่า EI สูงกว่าเกณฑ์ (Over exposure EI < 100) มีจำนวนค่อนข้างน้อย เพียงร้อยละ 0.3 (95% CI: -0.31, 0.9) ทั้งนี้ ประมาณการณ์ค่าสัดส่วนดังกล่าวในประชากร ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value > 0.05) และใน ปี พ.ศ.2564 – 2565 ซึ่งใช้ Mobile FUJIFILM พบว่าค่า EI อยู่ในช่วงเกณฑ์ที่เหมาะสม ร้อยละ 21.2 (95% CI: 17.9, 24.4) และอยู่ต่ำกว่าช่วงมาตรฐาน ร้อยละ 0.3 (95% CI: -0.13, 0.8) ขณะที่ร้อยละ 78.5 (95% CI: 75.2, 81.8) อยู่ในช่วงสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน และเช่นเดียวกับบริษัท PHILIPS ค่าสัดส่วนดังกล่าว ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบในประชากร (p-value > 0.05)

การใช้งานดิจิทัล Mobile ของทั้งสองบริษัท ยังให้ค่า EI ในช่วงมาตรฐานค่อนข้างน้อย (ร้อยละ 12.3 – 21.2) และมีลักษณะสวนทางกันใน 2 บริษัท โดยของบริษัท PHILIPS มีสัดส่วนสูงในกลุ่ม Under และต่ำในกลุ่ม Over ขณะที่ บริษัท FUJIFILM ให้สัดส่วนสูงในกลุ่ม Over และต่ำในกลุ่ม Under ทั้งนี้ การพัฒนาความรู้และทักษะของบุคลากรผู้ใช้งานระบบ อาจต้องได้รับการพิจารณาปรับปรุง