การพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้หูดับของประชาชน ตำบลซับสีทอง อำเภอเมืองชัยภูมิ จังหวัดชัยภูมิ
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, โรคไข้หูดับ, การมีส่วนร่วมของชุมชนบทคัดย่อ
โรคไข้หูดับ (Streptococcus suis) เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ เนื่องจากสถานการณ์ความรุนแรงของโรคทำให้เกิดการเสียชีวิต การศึกษานี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความรอบรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้หูดับของประชาชนตำบลซับสีทอง อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ โดยการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบผสานวิธี ผ่านกระบวนการ 5 ขั้นตอน คือ 1) การวางแผน 2) การเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน 3) การออกแบบกลยุทธ์ 4) การดำเนินการ และ 5) การประเมินผล
สถานการณ์การเสียชีวิตในผู้ป่วยวัย 82 ปี ในระยะเวลา 5 วัน หลังรับประทานเนื้อหมูที่ปรุงสุก ประกอบกับการสำรวจข้อมูลพื้นฐาน นำมาสู่การพัฒนากลยุทธ์ “5 ห่วงโซ่ป้องกันโรค” ที่เชื่อมโยงท้องถิ่น ท้องที่ การศึกษา ศาสนา และสาธารณสุข โดยผสานกับกลยุทธ์การบริหารจัดการทรัพยากร การสื่อสารความเสี่ยง การใช้เทคโนโลยีเพื่อการสื่อสาร และความร่วมมือของชุมชน หลังดำเนินการตามแผนกลยุทธ์ พบความสำเร็จร้อยละ 100.0 ในการหยุดบริโภคเนื้อหมูดิบ การปรับปรุงสุขลักษณะสถานประกอบการเพิ่มขึ้น ร้อยละ 12.3-12.8 และความรู้ (Mean diff. = 1.39; 95% CI: 0.47, 2.31) ทัศนคติ (Mean diff. = 2.13; 95% CI: 0.27, 3.99) ของผู้ประกอบการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ขณะที่พฤติกรรมไม่พบการเปลี่ยนแปลง
การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่ากลยุทธ์แบบบูรณาการที่เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชนสามารถเป็นแบบอย่างที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคอุบัติใหม่ในระดับชุมชน อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมที่ยั่งยืนยังต้องการการติดตามและเสริมแรงอย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
Dutkiewicz J, Zając V, Sroka J, Wasiński B, Cisak E, Sawczyn A, et al. Streptococcus suis: a re-emerging pathogen associated with occupational exposure to pigs or pork products. Part II – Pathogenesis. Ann Agric Environ Med 2018;25(1):186-203. DOI:10.26444/aaem/85651
Wertheim HF, Nghia HD, Taylor W, Schultsz C. Streptococcus suis: an emerging human pathogen. Clin Infect Dis 2009;48(5):617-25. DOI:10.1086/596763
Huong VT, Ha N, Huy NT, Horby P, Nghia HD, Thiem VD, et al. Epidemiology, Clinical Manifestations, and Outcomes of Streptococcus suis Infection in Humans. Emerg Infect Dis 2014;20(7):1105-14. DOI:10.3201/eid2007.131594
Ji L, Chen Z, Li F, Hu Q, Xu L, Duan X, et al. Epidemiological and genomic analyses of human isolates of Streptococcus suis between 2005 and 2021 in Shenzhen, China. Front Microbiol 2023;14:1118056. DOI:10.3389/fmicb.2023.1118056
ไชยนันท์ ทยาวิวัฒน์, อรชร วิชัยคำ, อนุพงษ์ เพียรไพรงาม. ระบาดวิทยาโรคสเตร็บโตตอกตัส ซูอิส ผู้ป่วยโรงพยาบาลเชียงคำ ปี 2552-2554. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2555;21(3):575–88. https://thaidj.org/index.php/JHS/article/view/1099.
Kerdsin A. Human Streptococcus suis Infections in Thailand: Epidemiology, Clinical Features, Genotypes, and Susceptibility. Trop Med Infect Dis 2022;7(11):359. DOI:10.3390/tropicalmed7110359
Takeuchi D, Kerdsin A, Akeda Y, Chiranairadul P, Loetthong P, Tanburawong N, et al. Impact of a Food Safety Campaign on Streptococcus suis Infection in Humans in Thailand. Am J Trop Med Hyg 2017;96(6):1370-7. DOI:10.4269/ajtmh.16-0456
Praphasiri P, Owusu JT, Thammathitiwat S, Ditsungnoen D, Boonmongkon P, Sangwichian O, et al. Streptococcus suis Infection in Hospitalized Patients, Nakhon Phanom Province, Thailand. Emerg Infect Dis 2015;21(2):345-8. DOI:10.3201/eid2102.140961
Karavanonth N, Sukkasem I, Songkram S, Jiraphongsa C. Outbreak of Human Streptococus suis Cases in Chum Phuang District, Nakhon Ratchasima Province, Thailand, 2018. OSIR 2019;12(4):136-43. DOI:10.59096/osir.v12i4.262928
Hlebowicz M, Jakubowski P, Smiatacz T. Streptococcus suis Meningitis: epidemiology, Clinical Presentation and Treatment. Vector Borne Zoonotic Dis 2019;19(8):557-62. DOI:10.1089/vbz.2018.2399
Brizuela J, Roodsant TJ, Hasnoe Q, van der Putten BCL, Kozakova J, Slotved HC, et al. Molecular Epidemiology of Underreported Emerging Zoonotic Pathogen Streptococcus suis in Europe. Emerg Infect Dis 2024;30(3):413-22. DOI:10.3201/eid3003.230348
Guntala R, Khamai L, Srisai N, Ounjaijean S, Khamduang W, Hongjaisee S. Contamination of Streptococcus suis and S. suis Serotype 2 in Raw Pork and Edible Pig Organs: A Public Health Concern in Chiang Mai, Thailand. Foods 2024;13(13):2119. DOI:10.3390/foods13132119
Rayanakorn A, Ademi Z, Liew D, Lee LH. Burden of disease and productivity impact of Streptococcus suis infection in Thailand. PLoS Negl Trop Dis 2021;15(1):e0008985. DOI:10.1371/journal.pntd.0008985
Rayanakorn A, Katip W, Goh BH, Oberdorfer P, Lee LH. Clinical Manifestations and Risk Factors of Streptococcus suis Mortality Among Northern Thai Population: Retrospective 13-Year Cohort Study. Infect Drug Resist 2019;12:3955-65. DOI:10.2147/IDR.S233326
Kaewpitoon N, Kaewpitoon SJ, Philasri C, Leksomboon R, Maneenin C, Sirilaph S, et al. Trichinosis: Epidemiology in Thailand. World J Gastroenterol 2006;12(40):6440-5. DOI:10.3748/wjg.v12.i40.6440
Segura M, Aragon V, Brockmeier SL, Gebhart C, Greeff AD, Kerdsin A, et al. Update on Streptococcus suis research and prevention in the era of antimicrobial restriction: 4th International Workshop on S. suis. Pathogens 2020;9(5):374. DOI:10.3390/pathogens9050374
Intarakamhang U, Macaskill A. Effectiveness of a health literacy intervention based on transformative learning and incorporating positive psychology on health behavior and well-being of Thai families with NCDs risk. J Public Health Res 2021;11(2):1935. DOI:10.4081/jphr.2021.1935
Akabanda F, Hlortsi EH, Owusu-Kwarteng J. Food safety knowledge, attitudes and practices of institutional food-handlers in Ghana. BMC Public Health 2017;17(1):40. DOI:10.1186/s12889-016-3986-9
Ghai RR, Wallace RM, Kile JC, Shoemaker TR, Vieira AR, Negron ME, et al. A generalizable one health framework for the control of zoonotic diseases. Sci Rep 2022;12(1):8588. DOI:10.1038/s41598-022-12619-1
Halton K, Sarna M, Barnett A, Leonardo L, Graves N. A systematic review of community-based interventions for emerging zoonotic infectious diseases in Southeast Asia. JBI Database System Rev Implement Rep 2013;11(2):1-235. DOI:10.11124/jbisrir-2013-801
Luo YF, Chen LC, Yang SC, Hong S. Knowledge, Attitude, and Practice (KAP) toward COVID-19 Pandemic among the Public in Taiwan: A Cross-Sectional Study. Int J Environ Res Public Health 2022;19(5):2784. DOI:10.3390/ijerph19052784.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ชัยภูมิเวชสาร = Chaiyaphum Medical Journal
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
