การศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเลือกใช้ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของผู้ป่วย โรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน ที่มีอาการภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที ก่อนมาถึงโรงพยาบาลชัยภูมิ
คำสำคัญ:
โรงพยาบาลชัยภูมิ, โรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน, ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินบทคัดย่อ
โรงพยาบาลชัยภูมิมีผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันอันก่อให้เกิดความพิการและเสียชีวิตหลายรายในแต่ละเดือน ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและจิตใจของผู้ป่วยและผู้ดูแล เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคมตามมา ทั้งนี้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันจำเป็นต้องได้รับยา Recombinant Tissue - Plasminogen Activator (rt-PA) ภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาทีหลังเกิดอาการ เพื่อลดอัตราการพิการและอัตราการเสียชีวิต โดยประเทศไทยมีระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน (Emergency Medical Service – EMS) ซึ่งช่วยดูแลรักษาผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มโอกาสการได้รับยา rt-PA มากยิ่งขึ้น
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเลือกใช้ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน ที่มีอาการภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที ก่อนมาถึงโรงพยาบาลชัยภูมิ
วิธีวิจัย: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา เก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2560 ถึงวันที่ 30 เมษายน 2560 โดยเลือกประชากรกลุ่มตัวอย่างจากผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันที่มีอาการภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที ก่อนมาถึงโรงพยาบาลชัยภูมิ ที่มาโรงพยาบาลเอง หรือผู้นำส่ง หรือผู้แจ้งระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ทุกรายที่มาโรงพยาบาล จากนั้นจึงเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของข้อมูลโดยใช้ Fisher’s Exact Test
ผลการวิจัย: จากการเก็บข้อมูล 38 ราย พบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเลือกใช้ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน ที่มีอาการภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที ก่อนมาถึงโรงพยาบาลชัยภูมิ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การมียานพาหนะที่สามารถใช้นำส่งผู้ป่วยไปโรงพยาบาลในขณะเกิดเหตุ โดยการมียานพาหนะส่งผลให้การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินลดลง (p-value = 0.010)
บทสรุป: เพื่อให้ผู้ป่วยรับการดูแลรักษาที่เหมาะสมและรวดเร็ว จึงจำเป็นต้องพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินอย่างต่อเนื่อง มีการประชาสัมพันธ์ และให้ความรู้เกี่ยวกับอาการของโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันเบื้องต้นและเบอร์โทรศัพท์หมายเลข 1669 ให้ทั่วถึง และรณรงค์การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน โดยเฉพาะผู้ป่วยที่สงสัยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันที่มีอาการภายใน 4 ชั่วโมง 30 นาที
เอกสารอ้างอิง
Thailand Demographics Profile 2016: http://www.indexmundi.com/thailand/demographics_profile.html (accessed December, 2016)
Nijasri C. Suwanwela. (2014). Stroke Epidemiology in Thailand. Journal of Stroke, 16(1):1-7.
Köhrmann M, Schellinger PD, Breuer L, Dohrn M, Kuramatsu JB, Blinzler C, et al. (2011). Avoiding in hospital delays and eliminating the three-hour effect in thrombolysis for stroke. Int J Stroke, 6(6):493-7.
Ratanakorn D, Keandoungchun J, Sittichanbuncha Y, Laothamatas J, Tegeler CH. (2012). Stroke fast track reduces time delay to neuroimaging and increases use of thrombolysis in an academic medical center in Thailand. J Neuroimaging, 22(1):53-7.
Desai JA, Smith EE. (2013). Prenotification and other factors involved in rapid tPA administration. Curr Atheroscler Rep, 15(7):337.
Handschu R, Poppe R, Rauss J, Neundörfer B, Erbguth F. (2003). Emergency Calls in Acute Stroke. Stroke, 34(4):1005-9.
Per W, Johan R, Bo L, Markku P. (1999). Factors associated with delayed admission to hospital and in-hospital delays in acute stroke and TIA: A prospective, multicenter study. Stroke, 30(1):40-8.
Rossnagel K, Jungehülsing GJ, Nolte CH, Müller-Nordhorn J, Roll S, Wegscheider K, et al. (2004). Out-of-hospital delays in patients with acute stroke. Ann Emerg Med, 44(5):476-83.
Rajajee V, Saver J. (2005). Prehospital care of the acute stroke patient. Tech Vasc Interv Radiol, 8(2):74-80.
Switzer JA, Hess DC. (2008). Development of regional programs to speed treatment of stroke. Curr Neurol Neurosci Rep, 8(1):35-42.
Debbie AQ, Mark WP, Allan RL, Neil JS, Malcolm KE, Michelle LR, et al. (2008). Improving access to acute stroke therapies: a controlled trial of organised pre-hospital and emergency care. Med J Aust, 189(8):429-33.
Ian M, Marcus N, Geoffrey Donnan, Ian P, Fergus K, Helen D. (2007). The impact of ambulance practice on acute stroke care. Stroke, 38(10):2765-70.
Marler JR, Tilley BC, Lu M, Brott TG, Lyden PC, Grotta JC, et al. (2000). Early stroke treatment associated with better outcome: the NINDS rt-PA stroke study. Neurology, 55(11):1649-55.
Joe EA, Arthur MP, Todd JC, Marc KE, Edward CJ, Hollynn L, et al. (2007). Implementation strategies for EMS within stroke systems of care: A policy statement from the American Heart Association/ American Stroke Association expert panel on emergency medical services systems and the Stroke Council. Stroke, 38(11):3097-115.
Abdul RA, Eric ES, Paul DB, Deidre K, Lee HS. (2008). Advance hospital notification by EMS in acute stroke is associated with shorter door-to-computed tomography time and increased likelihood of administration of tissue-plasminogen activator. Prehospital Emergency Care, 12(4): 426-31.
Kim SK, Lee SY, Bae HJ, Lee YS, Kim SY, Kang MJ, et al. (2009). Pre-hospital notification reduced the door-to-needle time for iv t-PA in acute ischaemic stroke. European Journal of Neurology, 16(12):1331–5.
Mehul DP, Kathryn MR, Emily CO, Wayne DR. (2011). Prehospital notification by EMS reduces delays in stroke evaluation. Stroke, 42(8):2263-8.
Cheryl BL, Eric DP, Eric ES, Jeffrey LS, Li L, Ying X, et al. (2012). Emergency Medical Service hospital prenotification is associated with improved evaluation and treatment of acute ischemic stroke. Circ Cardiovasc Qual Outcomes, 5(4):514-22.
Sozener CB, Barsan WG. (2012). Impact of regional pre-hospital EMS in treatment of patients with acute ischemic stroke. Ann N Y Acad Sci, 1268:51-6.
Ming JH, Sung CT, Wen CC, Li KT, Jiann SJ, Matthew HMM. (2016). Effect of prehospital notification on acute stroke care: a multicenter study. Scand J Trauma Resusc Emerg Med, 24:57.
Meretoja A, Kaste M. (2012). Pre- and in-hospital intersection of stroke care. Ann N Y Acad Sci, 1268:145-51.
Desai JA, Smith EE. (2013). Prenotification and other factors involved in rapid tPA administration. Curr Atheroscler Rep, 15(7):337.
Levine SR, Gorman M. (1999). "Telestroke" : the application of telemedicine for stroke. Stroke, 30(2):464-9.
Shafqat S, Kvedar JC, Guanci MM, Chang Y, Schwamm LH. (1999). Role for telemedicine in acute stroke. Stroke, 30(10):2141-5.
Demaerschalk BM, Miley ML, Terri-Ellen JK, Bentley JB, Doren AC, Kay EW, et al. (2009). Stroke telemedicine. Mayo Clin Proc, 84(1):53–64.
Wu TC, Lyerly MJ, Albright KC, Ward E, Hassler A, Messier J, et al. (2014). Impact of telemedicine on access to acute stroke care in the state of Texas. Ann Clin Transl Neurol, 1(1):27–33.
Wayne WD. (2001). Biostatistics: A foundation of analysis in the health sciences. Statistics in Medicine, 20(2):324-6.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 ชัยภูมิเวชสาร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
