อาการแสดงในช่องปากจากภาวะขาดวิตามินบี12 : รายงานผู้ป่วย

ผู้แต่ง

  • พรรณนิภา ธรรมสมบัติ กลุ่มงานทันตกรรม โรงพยาบาลภูเขียวเฉลิมพระเกียรติ

คำสำคัญ:

อาการแสดงในช่องปากจากภาวะขาดวิตามินบี12, อาการลิ้นอักเสบ, อาการแสบลิ้น

บทคัดย่อ

วิตามินบี12 เป็นส่วนประกอบสำคัญในสารอาหารที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงในช่องปาก ในคนที่มีภาวะลดลงของวิตามินบี12 ในร่างกาย จะพบอาการแสดงในช่องปากได้หลายอย่างซึ่งได้แก่ ภาวะลิ้นอักเสบ การอักเสบแดงของเยื่อบุช่องปาก อาการเจ็บแสบลิ้น แผลร้อนใน และอาการแสบร้อนในช่องปาก โดยอาการแสดงที่พบได้บ่อยคือ ภาวะลิ้นอักเสบ และอาการเจ็บแสบลิ้น ซึ่งอาการและอาการแสดงในช่องปากเหล่านี้อาจเกิดก่อนการเปลี่ยนแปลงของทางระบบร่างกาย ดังนั้นทันตแพทย์อาจเป็นผู้ตรวจพบอาการดังกล่าวและให้การวินิจฉัยในเบื้องต้น ก่อนส่งต่อพบแพทย์เพื่อให้การรักษาที่เหมาะสมต่อไป

รายงานผู้ป่วยที่มีภาวะขาดวิตามินบี12 จำนวน 1ราย มีอาการแสดงในช่องปากคือ ลิ้นเลี่ยนอักเสบ ร่วมกับเยื่อบุช่องปากฝ่อลีบ ส่งตรวจดูความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ร่วมกับระดับวิตามินบี 12 พบมีความผิดปกติทางโลหิตวิทยา และมีการลดลงของวิตามินบี 12ในร่างกาย ภายหลังให้ทดแทนด้วยวิตามินบี 12 ชนิดรับประทาน พบเกิดการคืนกลับเป็นปกติของเนื้อเยื่อช่องปาก

เอกสารอ้างอิง

Aslinia F, Mazza JJ, Yale SH. Megaloblastic anemia and other causes of macrocytosis. Clin Med Res. 2006;4(3):236-41.

Tyldesley WR. Oral signs and symptoms in anemias. Br Dent J. 1985;139:232-6.

Powell FC. Glossodynia and other disorders of the tongue. Dermatol Clin. 1987;5(4):687-93.

Andrès E, Loukili NH, Noel E, Kaltenbach G, Abdelgheni MB, Perrin AE, et al. VitaminB12 (cobalamin) deficiency in elderly patients. CMAJ. 2004;171(3):251-9.

Regezi JA, Sciubba JJ, Jordan RC. Red-blue lesions. Oral pathology: clinical pathologic correlations. Philadelphia: Saunders. 2008: 107-25.

Kozlak ST, Walsh SJ, Lalla RV. Reduced dietary intake of vitamin B12 and folate in patients with recurrent aphthous stomatitis. J Oral Pathol Med. 2010; 39(5):420-3.

Greenberg MS. Clinical and histologic changes of the oral mucosa in pernicious anemia. Oral Surg Oral Med Oral Pathol. 1981;52(1):38-42.

Graells J, Ojeda RM, Muniesa C, Gonzalez J, Saavedra J. Glossitis with linear lesion: an early sign of Vitamin B12 deficiency. J Am Acard Dematol. 2009;60(3):498-500.

Pontes HA, Neto NC, Ferreira KB, Fonseca FP, Vallinoto GM, Pontes FS, et al. Oral manifestations of vitamin B12 deficiency: case report. J Can Dent Assoc. 2009;75(7):533-7.

Shipton MJ, Thachil J. Vitamin B12 deficiency – A 21st century perspective. Clin Med. 2015;15(2):145-50.

Chanarin I. Historical review: a history of pernicious anemia. Br J Haematol. 2000;111(2):407-15.

Snow CF. Laboratory diagnosis of vitamin B12 and folate deficiency: a guide for the primary care physician. Arch Intern Med. 1999;159(12):1289-98.

Bizzaro N, Antico A. Diagnosis and classification of pernicious anemia. Autoimmune Rev. 2014;13(4-5):565-8.

Brescoll J, Daveluy S. A review of vitamin B12 in dermatology. Am J Clin Dermatol. 2015;16(1):27-33.

Avcu N, Avcu F, Beyan C, Ural AU, Kaptan K, Ozyurt M, et al. The relationship between gastric-oral Helicobacter pylori and oral hygiene in patients with vitamin B12 deficiency anemia. Oral surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2001;92(2):166-9.

Dharmarajan TS, Kanagala MR, Murakonda P, Lebelt AS, Norkus EP. Do acid lowering agents affect vitamin B12 status in older adults?. J Am Med Dir Assoc. 2008;9(2):162-7.

Niafar M, Hai F, Porhomayon J, Nader ND. The role of metformin o vitamin B12 deficiency: a meta-analysis review. Intern Emerg Med. 2015;10(1):93-102.

Mazokopakis EE, Starakis IK. Recommendations of diagnosis and management of metformin-induced vitamin B12 (Cbl) deficiency. Diabetes Res Clin Pract. 2012;97(3):359-67.

Lu SY, Wu HC. Initial diagnosis of anemia from sore mouth and improved classification of anemias by MCV and RDW in30 patients. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2004;98(6):679-85.

Naylor GD, Hall EH. Differential diagnosis of glossodynia. J Oral Med. 1987;42:85-8.

Andrès E, Loukili NH, Noel E. Vitamin B12 (cobalamin) deficiency in elderly patients. CAMJ. 2004;171: 251-259.

Wickramasinghe SN. Diagnosis of megaloblastic anaemias. Blood Rev. 2006;20(6):299-318.

Field EA, Speechley JA, Rugman FR, Varga E, Tyldesley WR. Oral signs and symptoms in patients with undiagnosed vitamin B12 deficiency. J Oral Pathol Med. 1995;24(10):468-70.

Carmel R. Pernicious anemia, the expected findings of very low serum cobalamin levels, anemia, and macrocytosis are often lacking. Arch Intern Med. 1988;148:1712-14.

Snow CF. Laboratory diagnosis of vitamin B12 and folate deficiency. Arch Intern Med. 1999;59(22): 1289-1298.

Lu SY, Wa MC. Initial diagnosis of vitamin B12 deficiency by sore mouth and assessment of the red blood cell distribution width, mean corpuscular volume, and hemoglobin: a preliminary study. J Dent Sci. 2006;1:23-31.

Dharmarajan TS, Adiga GU, Norkus EP. Vitamin B12 deficiency. Recognizing subtle symptoms in older adults. Geriatrics. 2003;58(3):30-4.

Lindenbaum J, Healton EB, Savage DG, Brust JC, Garrett TJ, Podell ER, et al. Neuropsychiatric disorders caused by cobalamin deficiency in the absence of anemia or macrocytosis. N Engl J Med. 1988;318(26):1720-8.

Dharmarajan TS, Norkus EP. Approaches to vitamin B12 deficiency: early treatment may prevent devastating complications. Postgrad Med. 2001;110(1):99-105.

Elia M. Oral or parenteral therapy for B12 deficiency. Lancet. 1998;352(9142):1721-2.

Lederle FA. Oral cobalamin for pernicious anemia: back from the verge of extinction. J Am Geriatr Soc 1998;46(9):1125-7.

Lederle FA. Oral cobalamin for pernicious anemia. Medicine’s best kept secret?. JAMA 1991;265(1):94-5.

Adachi S, Kawamoto T, Otsuka M, Todoroki T, Fukao K. Enteral vitamin B12 supplements reverse postgastrectomy B12 deficienc. Ann Surg 2000;232(2):199-201.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2019-07-30 — อัปเดตเมื่อ 2021-08-31

เวอร์ชัน