การประเมินความปลอดภัยด้านยาในเครือข่ายบริการสุขภาพระดับอำเภอ จังหวัดนครศรีราชสีมา ปี 2552-2553

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความปลอดภัยด้านยาและศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความปลอดภัย ด้านยา ในเครือข่ายบริการสุขภาพระดับอำเภอ ในจังหวัดนครราชสีมา วิธีการศึกษา ใช้การวิจัยเชิงสำรวจเพื่อ วิเคราะห์ตามเกณฑ์คุณภาพการใช้ยาในโรงพยาบาลของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปี 2552 และใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสนทนากลุ่ม เภสัชกรประจำการโรงพยาบาลชุมชน 20 แห่ง (74.079) ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ถึง มีนาคม 2553 การศึกษา พบว่า ความปลอดภัยด้านยาในเครือข่ายบริการสุขภาพ มีระบบอาการไม่พึ่งประสงค์จากการใช้ยา (Adverse Drug Reaction-ADR) และการดำเนินงานด้านยาที่ต้องระมัคระวังสูง (High Alert Drug-HAD) ร้อยละ 100 การกำกับประเมินและตรวจสอบการใช้ยา (Drug Utili-zation Evaluation - DUE / Drug Uilization Review-DUR) ร้อยละ 85 และการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผล (Antibiotic Smart Use-ASU) ร้อยละ 70 ปัจจัยที่ส่งผลต่อความปลอดภัยด้านยา มี 4 กลุ่มปัจจัย 1) ปัจจัยเชิงระบบ มี 5 ข้อ (1) การพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล (2) นโยบายด้านยาในเครือข่ายบริการสุขภาพระดับอำเภอ จังหวัด และประเทศ (3) มีคณะกรรมการดำเนินการด้านขาและติดตามการประเมินในระดับอำเภอ (4) มีบัญชียาหลักแห่งชาติและมีบัญชีร่วมระดับอำเภอ (5) มีองค์กรอิสระคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาในการพัฒนางานคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาในชุมชน 2) ปัจจัยด้านผู้สั่งใช้ขา มี 3 ข้อ (1) มีความรู้ และทักษะความปลอดภัยด้านยา (2) ทัศนคติที่ดี และมีความตระหนักต่อความปลอดภัยด้านขา และ (3) มีความตระหนักในการติดตามผลการ รักษา และผลข้างเคียงของยาที่สั่งใช้ให้กับผู้ป่วย 3) ปัจจับด้านผู้จ่ายยา มี 3 ข้อ (1) มีความรู้ และทักษะความปลอดภัยด้านยา (2) ทัศนคติที่ดี มีทักษะในการประสาน และกระคุ้นให้เกิดความร่วมมือของทีมสห-สาขาวิชาชีพ ในความปลอดภัยด้านยา (3) การให้ข้อมูลและคำแนะนำเกี่ยวกับความปลอดภัยด้านยาให้กับผู้ป่วย 4) ปัจจัยด้านผู้รับบริการ มี 3 ข้อ (1) ลักษณะของประชากรในด้านการศึกษา และความรู้ในการดูแลสุขภาพตนเอง (2) ความต้องการของประชาชนผู้รับบริการ (3) วัฒนธรรมและความเชื่อของประชาชนที่ถูกต้องเกี่ยว กับยา ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย มี 4 ข้อ (1) การพัฒนาระบบความปลอดภัยด้านยา ในเครือข่ายบริการ สุขภาพระดับอำเภอ บูรณาการไปกับการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล (2) กำหนดให้มีคณะกรรมการดำเนินการ ด้านยาในระดับอำเภอ (3) การมีบัญชียาร่วมระดับอำเภอ และ (4) มีองค์กรอิสระคุ้มครองผู้บริโภคด้านยาในชุมชน