การพัฒนากำลังคนสาธารณสุข เพื่อสนับสนุนระบบสุขภาพปฐมภูมิ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนากำลังคนสาธารณสุข และปัจจัยแห่งความสำเร็จในการขับเคลื่อน การพัฒนากำลังคนสาธารณสุขเพื่อสนับสนุนระบบสุขภาพปฐมภูมิ วิธีการวิจัยมี 2 ขั้นตอนคือ วิธีการวิจัยเชิงปริมาณ ศึกษาจากข้อมูลทุติยภูมิและข้อมูลปฐมภูมิ กลุ่มตัวอย่างคือ บุคลากรที่ปฏิบัติงานในหน่วยบริการปฐมภูมิ (primary care unit; PCU) หรือ เครือข่ายบริการปฐมภูมิ (network primary care unit; NPCU) ที่ขึ้นทะเบียนกับสำนักสนับสนุนระบบสุขภาพปฐมภูมิ 386 คน สุ่มตัวอย่างแบบมีระบบ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น ได้ค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์ แอลฟ่ าของครอนบาคเท่ากับ 0.97 เก็บข้อมูลแบบ online survey ผ่าน application LINE วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลใช้วิธีเลือกแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้บริหารที่เชี่ยวชาญงานกำลังคนสาธารณสุขในระบบสุขภาพปฐมภูมิ และผู้ปฏิบัติงานที่ PCU หรือ NPCU เครื่องมือ วิจัยเป็นแนวคำถามสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง เก็บรวบรวมข้อมูลจากสัมภาษณ์โดยตรงและทางโทรศัพท์ วิเคราะห์ ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า แนวทางพัฒนากำลังคนสาธารณสุข ได้แก่ PCU หรือ NPCU มีโครงสร้างที่มี กฎกระทรวงรองรับ มีกรอบอัตรากำลังทั้งองค์ประกอบและจำนวนขั้นต่ำขั้นสูงเพื่อปรับให้เหมาะสมในแต่ละพื้นที่ ควรบริหารจัดการทรัพยากรในระบบสุขภาพปฐมภูมิแบบผสมผสานทั้งรวมศูนย์อำนาจและกระจายอำนาจ สำหรับ ปัจจัยแห่งความสำเร็จในการขับเคลื่อนการพัฒนากำลังคนสาธารณสุข ได้แก่ สร้างแรงจูงใจให้บุคลากรเข้ามาใน ระบบสุขภาพปฐมภูมิโดยมีเส้นทางความก้าวหน้าชัดเจน บรรจุตำแหน่งข้าราชการ มีค่าตอบแทนทีมากเพียงพอ ทำให้ แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวเป็นทียอมรับ ส่วนการกระจายและการธำรงรักษาบุคลากรได้แก่ มีความก้าวหน้าในวิชาชีพ ทำงานใกล้บ้าน มีธรรมาภิบาลในการประเมินความก้าวหน้า