การพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนเพื่อการดูแลผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม กรณีศึกษาตำบลดู่ทุ่ง อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลระบบสุขภาพชุมชนเพื่อการดูแลผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อ การพลัดตกหกล้ม กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปทุกคน ตำบลดู่ทุ่ง อำเภอเมืองยโสธร 480 ราย ผู้ดูแลผู้สูง อายุ และมีส่วนได้ส่วนเสีย การวิจัยมี 4 ขั้นตอน คือ (1) การวางแผน เพื่อแต่งตั้งคณะทำงาน สำรวจสภาพปัญหา และวางแผนดำเนินงาน (2) ปฏิบัติการ (3) การสังเกตการณ์ และ (4) การสะท้อนผล ผลการศึกษา พบผู้สูงอายุ เสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม ร้อยละ 22.5 การดำเนินงานที่ผ่านมาขาดการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องและการมีส่วนร่วมที่ เป็นรูปธรรม จึงได้จัดทำแผนพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนขึ้นประกอบด้วย (1) การคัดกรองและการส่งเสริมสุขภาพ ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง (2) การดูแลผู้สูงอายุกลุ่มป่ วย และ (3) การพัฒนาระบบการดูแลอย่างต่อเนื่อง จากนั้น นำแผนสู่ การปฏิบัติ ผลการดำเนินงานส่งผลให้ผู้สูงอายุได้รับการเยี่ยมบ้าน มีความรู้ ทราบช่องทางและสามารถขอความช่วยเหลือ เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมีส่วนร่วมและพึงพอใจต่อการดำเนินงานเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ระบบทีพัฒนาขึ้นมี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) การแต่งตั้งคณะทำงาน (2) การคัดกรองผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง และการส่งเสริมสุขภาพ (3) การพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ ผู้ดูแล และบุคลากรสาธารณสุข (4) การเยี่ยมบ้านผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงและการดูแลต่อเนื่อง (5) การพัฒนาระบบการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉิน และ (6) การพัฒนา ระบบฐานข้อมูลผู้สูงอายุ ระบบทีพัฒนาขึ้นนี้มีลักษณะผสมผสาน ทั้งการส่งเสริมสุขภาพ การป้ องกัน การดูแลเบื้องต้น ่ การส่งต่อ และการรักษาอย่างต่อเนื่อง โดยเน้นการมีส่วนร่วม ซึ่งควรนำไปปรับใช้ในพื้นที่อื่นๆ ทั้งนี้ ควรมีการ ติดตามประเมินผลระบบที่พัฒนาขึ้นในระยะยาว