ผลของการเคี้ยวหมากฝรั่งต่อการลดอาการ ท้องอืดในผู้ป่วยผ่าตัด Anatrophic Nephrolithotomy หรือ Nephrectomy

บทคัดย่อ

ท้องอืดเป็นอาการรบกวนที่พบมากในผู้ป่วยหลังผ่าตัดนิวในไต การพยาบาลเพื่อบรรเทาความทุกข์ทรมานจากภาวะท้องอึดที่ปฏิบัติอยู่ ยังไม่มีวิธีการแก้ท้องอืดหลังผ่าตัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ การศึกษาครั้ง นี้เป็นการวิจัยเชิงทคลอง (experimental research) เพื่อศึกษาผลของการเคี้ยวหมากฝรั่งต่อการลดอาการท้อง อีดในผู้ป่วยผ่าตัด anatrophic nephrolithotomy หรือ nephrectomy ใช้กรอบแนวคิดของการให้อาหารหลอกโดยการเคี้ยวหมากฝรั่งในการกระค้นการทำงานของระบบทางเดินอาหาร ผ่านระบบประสาทเวกัส ส่งผลให้มีการหลั่งกรดในระชะอาหารยังไม่ถึงกระเพาะอาหาร ช่วยลดอาการท้องอีค กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือ ผู้ป่วยนิวในไดที่มารับการผ่าตัดด้วยวิธี anatrophic nephrolithotomy หรือ nephrectomy ที่มีคุณสมบัติตามที่กำหนด เข้ามารับการรักษา ในหอผู้ป่วยศัลยกรรมระบบปัสสาวะ โรงพยาบาลขอนแก่น จำนวน 60 คนแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มควบคุมจำนวน 30 คน ที่ให้การพยาบาลตามปรกติ กลุ่มทดลองจำนวน 30 คน ที่เคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อลดอาการท้องอึ โดยให้ผู้ป่วยเริ่มเคี้ยวหมากฝรั่ง หลังผ่าตัดวันที่ 1 เมื่อผู้ป่วยฟื้นตัวดี เกี๊ยว วันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 30 นาที หลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น ต่อหมากฝรั่ง 1 ชิ้น เป็นเวลา 2 วัน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัยประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนตัว และแบบประเมินอาการท้องอึด มีค่าความเที่ยง สัมประสิทธิ์ แอลฟาครอนบากเท่ากับ 0.9 เก็บข้อมูลระหว่างเดือนเมษายน ถึง เดือนตุลาคม พ.ศ. 2551 วิเคราะห์ ข้อมูลโดยใช้สถิติ ไคว์สแควร์ (Chi-square test) และ ฟิสเซอร์ (fisher's exact test)

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทดลอง ภายหลังการเคี้ยวหมากฝรั่ง มีการผายลมและเรออยู่ในเกณฑ์ปรกติ หลัง ผ่าตัดวันที่ 1 ส่วนกลุ่มควบคุมพบในเกณฑ์ปรกติหลังผ่าตัดวันที่ 3 มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ส่วนเสียงการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารและลำไส้ อยู่เกณฑ์ปรกติ กลุ่มทดลองพบหลัง ผ่าตัดวันที่ 2 ส่วนกลุ่มควบคุมพบในเกณฑ์ปรกติ หลังผ่าตัดวันที่ 4 มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 กลุ่มทดลองมีปริมาณการใช้ยาลดท้องอึดน้อยกว่ากลุ่มควบคุม มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 สรุปได้ว่า การเคี้ยวหมากฝรั่ง สามารถลดอาการท้องอึดในผู้ป่วยหลังผ่าตัด anatrophic nephrolithotomy หรือ nephrectomy ได้

ข้อเสนอแนะควรนำวิธีการเคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อลดอาการท้องอึดในผู้ป่วยผ่าตัดนิ่วในระบบทางเดินปัสสาวะ หรือในผู้ป่วยผ่าตัดช่องท้อง