ระบบบริการและการจ่ายเงินสำหรับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ประเทศไทย

บทคัดย่อ

การทบทวนวรรณกรรมนี้เพื่ออธิบายภาพรวมของระบบบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ของประเทศไทย และวิธีการจ่ายเงินสำหรับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ของประเทศไทยและต่างประเทศโดยเลือกศึกษาจากประเทศที่มีวิธีการจ่ายเงินอย่างเป็นระบบและมีความพร้อมของข้อมูล จำนวน 3 ประเทศ คือ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และญี่ปุ่น จากงานวิจัย วิทยานิพนธ์ วารสารวิชาการ และฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ผลการศึกษาพบว่า ข้อจำกัดของระบบบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ในประเทศไทย คือ ความสำคัญของการบริการน้อยกว่าบริการในระยะเฉียบพลัน ความจำกัดของจำนวนเตียง จำนวนบุคลากร ตลอดจนงบประมาณและวิธีการจ่ายเงิน วิธีการจ่ายเงินสำหรับบริการฟื้นฟูสมรรถภาพกรณีผู้ป่วยนอก ประเทศไทย จ่ายตามบริการและเหมาจ่ายรายหัว สหรัฐอเมริกาจ่ายเงินแบบผ่านระบบ managed care หรือ เหมาจ่ายรายหัวออสเตรเลียใช้กลุ่มโรคร่วม AN-SNAP ญี่ปุ่นยังคงใช้ระบบจ่ายตามการบริการแบบมีเพดานกำหนด กรณีผู้ป่วยในประเทศไทยจ่ายตามกลุ่มวินิจฉัยโรคร่วม (Diagnosis Related Group: DRG) แบบปลายปิดในหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า และสวัสดิการข้าราชการ เหมาจ่ายรายหัวสำหรับผู้มีสิทธิประกันสังคม สหรัฐอเมริกาและออสเตรเลียพัฒนาวิธีการจ่ายตามกลุ่มโรคร่วม (casemix) ค่อ Casemix Group (CMG), Australian sub-acute and non-acute patient classification (AN-SNAP) ua: Casemix bilitation Funding Tree (CRAFT) โดยข้อมูลในการจัดกลุ่มโรคร่วมของผู้ป่วยระยะกึ่งเฉียบพลันและไม่เฉียบพลันจะขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยโรคที่เป็นสาเหตุของกลุ่มความบกพร่อง (rehabiliat ion impairment category) อายุผู้ป่วย และคะแนนความสามารถในการเคลื่อนไหวและการรับรู้ ซึ่งวัดได้จากแบบประเมินความสามารถ functional independence measure (FIM) ญี่ปุ่นใช้วิธีจ่ายแบบตามจำนวนบริการ (tee-tor-service) แบบมีเพดานแยกจากการจ่ายสำหรับผู้ป่วยระยะเฉียบพลัน

ผลการทบทวนวรรณกรรมสามารถนำไปเป็นข้อมูลในการพัฒนาระบบบริการและวิธีการจ่ายเงินสำหรับ การบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ของประเทศไทยต่อไป