รูปแบบการบริหารจัดการของโรงเรียน อสม.: กรณีโรงเรียน อสม.บ้านสี่แยกสวนป่า

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการของโรงเรียนอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) โดยใช้กรณีของโรงเรียน อสม.บ้านสี่แยกสวนป่า อำเภอบางขัน จังหวัดนครศรีธรรมราชเป็นต้นแบบในการสร้างรูปแบบ เพื่อพัฒนา การดำเนิน การวิจัยมี 3 ขั้นตอน คือ (1) ศึกษาบริบททั่วไปของโรงเรียนอสม. บ้านสี่แยกสวนป่า จากเอกสารสรุปผลงานประจำปี สังเกตและสอบถามเพิ่มเติม (2) สร้างรูปแบบการบริหาร จัดการของโรงเรียน อสม. โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อถอดบทเรียนความรู้ที่มีอยู่ของคณะกรรมการพัฒนาโรงเรียนอสม. ประกอบด้วยผู้บริหาร ผู้สอนและผู้เรียน จำนวน 11 คน โดยได้ประยุกต์ใช้เครื่องมือตามองค์ประกอบของการบริหารจัดการ จำนวน 7 องค์ประกอบ คือภาวะผู้นำ การวางแผนยุทธศาสตร์ การบริหารบุคคล การจัดกระบวนการการสร้างบรรยากาศองค์กร กิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ และเทคโนโลยี (3) พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการของโรงเรียน อสม. โดยเวทีประชุมวิพากษ์ยืนยันความถูกต้องและ ความเหมาะสม จากคณะกรรมการที่ถอดบทเรียนฯผลการวิจัย พบว่า (1) บริบทของโรงเรียน อสม. เป็นแหล่ง เรียนรู้ที่ประยุกต์ให้เป็นฐานเรียนรู้หรือห้องเรียนที่สามารถเรียนรู้ได้จากของจริง เข้าใจได้ง่าย เป็นรูปธรรม กระจายอยู่รอบ ๆ บริเวณโรงเรียน สอดรับกับธรรมชาติภายในบริเวณโรงเรียนอย่างสมดุล (2) รูปแบบการบริหารจัดการที่ประสบผลสำเร็จ คือภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนที่มีความมุ่งมั่นเสียสละ มองประโยชน์ของชาวบ้านเป็นหลัก มีการทำงานแบบมีส่วนร่วม และมีการทำงานเป็นกลุ่ม การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน การมีใจที่จะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วยกัน มีการเอาแบบอย่างที่ดีมาประยุกต์ใช้ จากการเรียนรู้และการศึกษาดูงานและสร้างแบบอย่างการให้แรงจูงใจในเชิงสร้างสรรค์ มีบุคคลต้นแบบในการสร้างสุขภาพ การทำงานโดยจิตอาสาทำงานด้วยจิตวิญญาณ ทำงานที่มีใจรัก การแสดงบทบาทครูพี่เลี้ยง การสอนงาน การถ่ายทอดภูมิปัญญาที่มีอยู่และ ส่งเสริมให้มีการลงมือทำ เมื่อทำแล้วต้องทำอย่างจริงจังและต่อเนื่องและมีเครื่องมือที่เหมาะสมและทันสมัยเข้ากับบริบทของพื้นที่ สรุปเป็นรูปแบบเรียกว่า TERAWAT model (3) คณะกรรมการพัฒนาโรงเรียน อสม. ยืนยันความถูกต้องและเหมาะสม ตรงกับที่ได้ให้สัมภาษณ์เชิงลึก พึงพอใจและภาคภูมิใจในรูปแบบที่สร้างขึ้นมา