การพัฒนากระบวนการประสานรายการยา โรคความดันโลหิตสูงแก่ผู้ป่วยนอก ของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

โรคความดันโลหิตสูงเป็นโรคเรื้อรังที่สำคัญ ผู้ป่วยส่วนใหญ่สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) ใช้ยามาก และจำเป็นต้องใช้ยาอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง ซึ่งกระบวนการประสานรายการยา (medication reconciliation) เป็นกระบวนการ ที่ช่วยให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง กินยาได้อย่างสม่ำเสมอตามที่แพทย์สั่ง อันจะส่งผลให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิตอยู่ในระดับปกติได้ ซึ่งเป็นเป้าหมายของระดับความดันโลหิตตามเกณฑ์ของสมาคมโรคความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทยและจะช่วยลดมูลค่าการสูญเสียยาในระบบ ซึ่งโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดแห่งหนึ่งแต่เดิมก็มีการนำกระบวนการการประสานรายการยาเข้ามาใช้ แต่ได้นำมาใช้ในกลุ่มผู้ป่วยในโรคความดันโลหิตสูงเท่านั้นแต่ในกลุ่มผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูงยังพบปัญหาการใช้ยาไม่ถูกต้องอยู่เป็นจำนวนมากและผู้ป่วยมีจำนวน สูงขึ้นเรื่อย ๆ การวิจัยนี้เป็นการพัฒนากระบวนการการประสานรายการยาในกลุ่มยาที่จ่ายในโรคความดันโลหิตสูงแก่ผู้ป่วยนอกที่มาใช้บริการของโรงพยาบาลชุมชนในจังหวัดหนึ่ง โรงพยาบาลชุมชนทั้งหมด 5 แห่งได้เข้าร่วมวิจัยโดยใช้มาตรฐานการบริการด้านเภสัชกรรมที่ได้ทำความตกลงกันเป็นแบบเดียวกัน ภายใต้โครงการถือถุงยามาหาหมอและคณะทำงานฯ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างและพัฒนากระบวนการประสานรายการยาในกลุ่มผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูงของโรงพยาบาลชุมชนทั้งจังหวัด ให้มีรูปแบบและทิศทางการดำเนินงานแบบเดียวกัน ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับความดันโลหิตอยู่ในระดับปกติได้และลดมูลค่าการสูญเสียยาในระบบ นอกจากนี้ ยังมีการประเมินความร่วมมือในการนำสมุดบันทึกยาและถุงผ้าใส่ยามาด้วย รวมถึงประเมินความพึงพอใจต่อโครงการในครั้งสุดท้ายของรอบการนัดโดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ผู้ป่วยจะได้รับสมุดบันทึกยา ถุงผ้าใส่ยาและคำแนะนำการใช้ยาในครั้งแรกของรอบการนัดการเข้าร่วมโครงการเป็นการติดตามระดับความดันโลหิต ความร่วมมือในการนำบันทึกยาและถุงผ้ามาด้วยจำนวน 3 ครั้งของการนัดตรวจติดตามโรค พบว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถควบคุมระดับความดันโลหิตและหลังจากสิ้นสุดการเข้าร่วมโครงการ ผู้ป่วยมีการปรับระดับความดันโลหิตอยู่ในระดับปกติและเหมาะสมมากขึ้น อีกทั้งพบยาเหลือน้อยลง ทำให้มูลค่าการสูญเสียยาในระบบมีแนวโน้มลดลง ผู้ป่วยให้ร่วมมือในการนำสมุดบันทึกยา ร้อยละ 86.07 และนำถุงผ้าใส่ยามาด้วย ร้อยละ 86.80 ผลการทดสอบความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและการใช้ยาพบว่าการทดสอบหลังจากสิ้นสุดการเข้าร่วมโครงการผู้ป่วยมีความรู้ความเข้าใจดีขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมโครงการอยู่ในระดับมาก ผู้ป่วยมีความพึงพอใจต่อกระบวนการประสานรายการยาอยู่ในระดับมาก นอกจากนี้มูลค่าการสูญเสียยาในระบบมีแนวโน้มลดลง สรุปว่ากระบวนการประสานรายการยาที่ได้สร้างขึ้นในกลุ่มผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูง ช่วยพัฒนาคุณภาพการบริการทางด้านเภสัชกรรมในโรงพยาบาลชุมชนทุกแห่งให้เกิดการบริการที่เป็นมาตรฐานเดียวกันได้อย่างเป็นระบบ และผลลัพธ์จากการประเมินโครงการชี้ให้เห็นถึงผลสำเร็จของโครงการด้วย