การศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยระดับรายบุคคล โดยวิธี Micro-costing with Cost Matrix

บทคัดย่อ

การศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยรายบุคคลในประเทศไทยที่ผ่านมา ใช้วิธี conventional method และ apply microcosting method โดยอาศัย charge-cost ratio เป็นตัวกำหนดต้นทุนผู้ป่วย ซึ่งในการศึกษาที่ผ่านมาพบว่า ข้อมูลการเรียกเก็บค่าใช้จ่าย (Charge) ของโรงพยาบาลมีปัญหาค่อนข้างมาก ทำให้ข้อมูลต้นทุนที่ศึกษามีความคลาดเคลื่อนไปจากความเป็นจริง จึงได้พัฒนาการศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยรายบุคคลโดยวิธี micro costing with cost matrix ขึ้น ซึ่งใช้กิจกรรมที่ผู้ป่วยได้รับในโรงพยาบาล เป็นตัวกำหนดต้นทุนผู้ป่วยแทน ทำการศึกษาข้อมูลต้นทุนในโรงพยาบาลชุมชน 2 แห่ง ในปี 2555 โดยใช้วิธี micro costing with cost matrix ซึ่งประกอบด้วย 2 กระบวนการได้แก่ (1) กระบวนการส่วนการศึกษาต้นทุนในแบบเดิม (conventional method) และ (2) กระบวนการส่วน cost matrix เป็นกระบวนการศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยของโรงพยาบาลเป็นรายบุคคล มี 2 ขั้นตอนย่อย ได้แก่ service item cost allocation กระจายต้นทุนจากหน่วยต้นทุนหลักไปยังผู้ป่วยแต่ละรายตามบริการที่ผู้ป่วยได้รับ และ individual cost calculation รวบรวมต้นทุนของการให้บริการผู้ป่วยแต่ละกิจกรรมเป็นข้อมูลรายบุคคล ผลการศึกษาพบว่าสามารถศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยรายบุคคลของโรงพยาบาลชุมชน 2 แห่ง ได้ข้อมูลต้นทุนการดูแลผู้ป่วยนอกจำนวน 167,598 ราย และ 121,025 ราย ต้นทุนการดูแลผู้ป่วยในจำนวน 10,415 ราย และ 5,793 ราย พบว่า ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการผู้ป่วยนอก เป็น 393.12 และ 463.89 บาทต่อครั้ง ต้นทุนเฉลี่ยในการให้บริการผู้ป่วยในเป็น 14,351.62 และ 12,759.30 บาทต่อ relative weight หรือ 2,870.81 และ 2,029.53 บาทต่อ 1 วันนอนพบว่า การศึกษาต้นทุนการให้บริการผู้ป่วยรายบุคคลโดยวิธี micro costing with cost matrix สามารถคำนวณต้นทุนในการให้บริการผู้ป่วยรายบุคคลได้เป็นอย่างดี แม้จะมีความซับซ้อนในการคำนวณ และต้องการข้อมูลกิจกรรมการดูแลผู้ป่วยในรายละเอียดในการคำนวณ แต่ผลที่ได้รับมีความน่าเชื่อถือและสอดคล้องกับบริการที่เกิดขึ้นจริง ซึ่งน่าจะนำไปใช้ประโยชน์ได้เป็นอย่างดี