สถานการณ์การจัดการด้านสาธารณสุข ในพื้นที่ความรับผิดขอบขององค์การส่วนตำบล ในเขตจังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาธรรมชาติแวดล้อมและความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับกิจกรรมด้านสาธารณสุข และศึกษาความสัมพันธ์ของธรรมชาติแวดล้อมและความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับกิจกรรมด้านสาธารณสุข กับสถานการณ์การจัดการด้านสาธารณสุข ในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบล จังหวัดชลบุรี ในช่วงเดือนมีนาคมถึงกันยายน ๒๕๔๖ กลุ่มตัวอย่างจำนวน ๔๒๒ ราย จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (multistage sampling) จากระดับอำเภอ พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลชั้นที่ ๑ ถึง ๕ ที่อยู่ต่างอำเภอกัน ชั้นละ ๑ แห่ง และกลุ่มแกนนำ กลุ่มผู้นำการเปลี่ยนแปลงกลุ่มต่างๆ และประชาชนในชุมชนทุกภาคส่วน

ผลการศึกษาพบว่า ธรรมชาติแวดล้อมเกี่ยวกับกิจกรรมสุขภาพในเรื่องนโยบายสุขภาพของประเทศและการบริหารท้องถิ่น คุณภาพชีวิต ภูมิหลังของการพัฒนาสุขภาพและอนามัยชุมชน และการสื่อสารมวลชน อยู่ในระดับสูง เป็นส่วนใหญ่ (ร้อยละ ๔๘.๒, ๕๐.๒, ๕๐.๕, และ ๘๕.๘ ตามลำดับ) ส่วนแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของปัญหาสุขภาพทางเลือก สภาพแวดล้อมทางสังคม และทรัพยากรด้านสุขภาพ อยู่ในระดับ ปานกลางเป็นส่วนใหญ่ (ร้อยละ ๔๙.๔, ๕๐.๗, ๕๘.๕ และ ๗๓.๓ ตามลำดับ) สำหรับความเคลื่อนไหว เกี่ยวกับกิจกรรมการพัฒนาสุขภาพด้านจิตสำนึกในการพัฒนาสุขภาพ และการรับรู้สิ่งใหม่ๆ เกี่ยวกับสุขภาพ อยู่ในระดับสูง เป็นส่วนใหญ่ (ร้อยละ ๔๘.๖ และ ๗๗.๐ ตามลำดับ) ส่วนความรู้ใหม่ๆ เกี่ยวกับสุขภาพ ความตั้งใจพัฒนาสุขภาพ ความสนใจสุขภาพและแนวคิดการพัฒนาสุขภาพอยู่ในระดับปานกลางเป็นส่วนใหญ่ (๕๕.๙, ๖๐.๐, ๖๗.๓ และ ๗๙.๒ ตามลำดับ) และสถานการณ์การจัดการด้านสาธารณสุข อยู่ในระดับสูง เป็นส่วนใหญ่ (ร้อยละ ๔๙.๓)

การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยย่อยต่าง ๆ ของธรรมชาติแวดล้อมและความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับกิจกรรมการพัฒนาสุขภาพ กับสถานการณ์การจัดการด้านสาธารณสุข พบว่า ทุกปัจจัยย่อยดังกล่าวข้างต้น มีความสัมพันธ์กับสถานการณ์การจัดการด้านสาธารณสุขอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับน้อยกว่า ๐.๐๐๑

จึงควรส่งเสริมและเอื้ออำนวยให้ชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีธรรมชาติแวดล้อมและความ เคลื่อนไหวเกี่ยวกับกิจกรรมการพัฒนาสุขภาพในชุมชนของตนเองตามปัจจัยย่อยต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้นให้มากยิ่งขึ้น รวมทั้งส่งเสริมให้ชุมชนและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความเข้มแข็ง และมีศักยภาพในการพัฒนามากขึ้นอย่างต่อเนื่องด้วย เพื่อจะได้สามารถดำเนินภารกิจด้านสุขภาพและการพัฒนาชุมชนด้านอื่นๆ ได้โดยชุมชนท้องถิ่นเองต่อไป