มาตรการการจัดการปัญหาแอลกอฮอล์ในระดับชุมชน: บทเรียนจากพื้นที่ตัวอย่าง

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและกระบวนการจัดการกับปัญหาแอลกอฮอล์ระดับชุมชน โดยใช้รูปแบบวิจัยเชิงบรรยาย เก็บข้อมูลใน 13 พื้นที่ตัวอย่าง ที่มีมาตรการระดับชุมชนที่โดดเด่น ด้วยวิธีการรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยชักนำให้ชุมชนเหล่านี้เริ่มดำเนินมาตรการมาจากสองกระแสหลัก คือ ความเชื่อมโยงกับกระบวนการเคลื่อนไหวด้านนโยบายแอลกอฮอล์ในระดับที่ใหญ่กว่าและสถานการณ์ปัญหาและความต้องการของคนในพื้นที่ในกระบวนการดำเนินงานพบว่า ชุมชนตัวอย่างมีทิศทาง กลไกการดำเนินงาน ที่เริ่มจากการวิเคราะห์สถานการณ์และค้นหาประเด็นการดำเนินงาน และร่วมกันวางแผนกำหนดเป้าหมาย ระเบียบ ข้อตกลง และแนวทางอย่างชัดเจน และมีส่วนร่วมติดตามผลการดำเนินงาน ปัญหาอุปสรรค ผ่านกลไกการประเมิน ตรวจสอบ ติดตามและสรุปผลจากการดำเนินมาตรการ รวมถึงมีการคืนข้อมูลให้กับคนในพื้นที่ด้วย

การศึกษาพบว่า ปัจจัยและเงื่อนไขที่สนับสนุนการดำเนินมาตรการ คือ ความเชื่อมโยงของมาตรการกับประเพณีและวัฒนธรรม การมีผู้นำที่เป็นแบบอย่างที่ดี การขับเคลื่อนการทำงานด้วยฐานข้อมูลและองค์ความรู้การเริ่มต้นด้วยงานที่ง่าย ได้ผลเชิงบวก และเกิดรูปธรรมความสำเร็จ การผลักดันงานในระดับนโยบาย การสร้างเครือข่ายการทำงาน การสร้างเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้งาน การสร้างแรงจูงใจในการดำเนินงาน การทำงานแบบบูรณาการ และที่สำคัญ คือ การสร้างกระบวนการทำงานแบบมีส่วนร่วม อีกทั้งยังสรุปได้ว่า กลไกและกระบวนการด้านการสร้างการมีส่วนร่วม ด้านการสร้างความเชื่อมโยงสอดคล้องกับความเคลื่อนไหวและนโยบายแอลกอฮอล์ในระดับอื่น ๆ และด้านการจัดการความรู้ เป็นกลไกสำคัญในการสร้างและขยายความสำเร็จและความยั่งยืนของมาตรการระดับชุมชน