ปัจจัยและทัศนคติที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจปฏิบัติงานในพื้นที่ชนบทของบัณฑิตแพทย์ ทันตแพทย์ และเภสัชกรที่สำเร็จการศึกษาในปี 2554

บทคัดย่อ

การสำรวจภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวงข้อมูลพื้นฐานและปังจัยที่เกี่ยวข้องต่อการตัดสินใจเลือกสถานที่ปฏิบัติงานของบัณฑิตแพทย์ ทันตแพทย์ และเภสัชกรที่จบใหม่ในปี 2554 และเปรียบเทียบทัศนคติต่อการทำงานในพื้นที่ชนบท เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามจำนวนทั้งสิ้น 2,493 ชุด โดยใช้วิธีการสุ่ม ตัวอย่างแบบสะดวกสบาย (accidental sampline) แบบสอบถามได้รับการตรวจสอบความเที่ยงตรงด้านเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน และทดสอบความเข้าใจในข้อคำถามในหมู่นักศึกษาแล้ว ประกอบด้วย 1) ข้อมูล ส่วนบุคคล และวิธีการรับเข้าศึกษาระดับมหาวิทยาลัย 2) สถานที่ปฏิบัติงานที่ต้องการหลังจากใช้ทุนครบ 1ปีและปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกสถานที่ปฏิบัติงาน 3) ทัศนคติต่อการทำงานในชนบท วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติไคสแควร์ และร้อยละ

การศึกษาแสดงว่าบัณฑิตแพทย์ ทันตแพทย์ และเภสัชกร ตัดสินใจเลือกไปปฏิบัติงานในชนบท คิดเป็นร้อยละ 51.7, 65.8 และ 45.3 ตามลำดับ โดยลักษณะสำคัญของกลุ่มคนที่เลือกไปปฏิบัติงานใช้ทุนในโรง-พยาบาลชุมชนหลังจากใช้ทุนครบ 1 ปีแล้ว คือ คนที่เติบโตจากชนบท สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยอยู่นอกเขตกรุงเทพและปริมณฑล และบัณฑิตที่มาจากโครงการ CPIRD ปัจจัยสำคัญที่เกี่ยวข้องต่อการเลือก พื้นที่ทำงานที่มีความสำคัญที่สุดเป็นอันดับแรกคือ ใกล้จังหวัดภูมิลำเนาตนเอง/ครอบครัว ในส่วนของ ทัศนคติต่อการทำงานในชนบทที่บัณฑิตทั้งสามวิชาชีพให้ความสำคัญไปในทิศทางเดียวกัน คือบุคลากรที่ทำงานด้วยกันในชนบทมีความเป็นกันเองสูง ผู้ร่วมงานในชนบทมีการช่วยเหลือเกื้อกูลกันและกัน และการไปทำงานในชนบทได้ใช้ทักษะ ซึ่งถือเป็นทัศนคติที่ดีต่อการปฏิบัติงานในชนบท ดังนั้นการวางแผนนโยบายควรมีการส่งเสริมปัจจัยเหล่านี้เพื่อสนับสนุนให้บัณฑิตเลือกสถานที่ปฏิบัติงานใช้ทุนในเขตพื้นที่ชนบทมากขึ้นรวมทังควรมีการเตรียมความพร้อมด้านหลักสูตรให้กับบัณฑิตเพื่อให้มีความพร้อมในการปฏิบัติงานในชนบท