พัฒนากลยุทธ์การมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพ ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดเพชรบูรณ์

ผู้แต่ง

  • ชื่นฤดี รบชนะ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบูรณ์

คำสำคัญ:

กลยุทธ์, การมีส่วนร่วม, การส่งเสริมสุขภาพ, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และเพื่อพัฒนากลยุทธ์การมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดเพชรบูรณ์ ประชากรที่ศึกษา คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 17,675 คน คัดเลือกเป็นกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 412 คน เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูลเป็นแบบสอบถาม ที่ผ่านตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ และ มีค่าความเที่ยงมากกว่า 0.7 ประกอบด้วย 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนทื่ 1 ปัจจัยส่วนบุคคล ส่วนที่ 2 ปัจจัยทางสังคม ได้แก่ ให้ข้อมูลข่าวสาร ภาวะผู้นำ และส่วนที่ 3 การมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติสหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และของสเปียร์แมน โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05

ผลการวิจัย พบว่า การมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ 2) ด้านการมีส่วนร่วมในการปฏิบัติการ 3) ด้านการมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ และ 4) ด้านการมีส่วนร่วมในการประเมินผล ส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 95.63, ร้อยละ 93.45, ร้อยละ 94.66 และ ร้อยละ 92.96 ตามลำดับ) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมด้านการส่งเสริมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ อายุ ระยะเวลาการเป็น อสม. ให้ข้อมูลข่าวสาร และภาวะผู้นำ การพัฒนากลยุทธ์เพื่อเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของ อสม.ด้านการส่งเสริมสุขภาพ ควรพัฒนาระบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพเพื่อให้ข้อมูลข่าวสารที่ถูกต้อง ทันสมัย และเป็นประโยชน์แก่ อสม. อย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ และการพัฒนาศักยภาพของ อสม.ด้านภาวะผู้นำ

เอกสารอ้างอิง

กรรม์ภิรมย์ สุริยะศรี และเชี่ยวชาญ อาศุวัฒนกูล. (2558). การมีส่วนร่วมของประชาชนและการบรรลุสัมฤทธิผลของโครงการหมู่บ้านต้นแบบปรับเปลี่ยนพฤติกรรมลดโรคของเทศบาลตำบลวังบาน อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารสหวิทยาการวิจัย:ฉบับบัณฑิตศึกษา 4(2). 139-146

กรมสุขภาพจิต. (2567). คู่มือสุขภาพจิตชุมชน . สืบค้น 4 มีนาคม 2567. สืบค้นจาก https://dmh.go.th/download/ebooks/CM111.pdf

จีราพร แจ่มปัญญา. (2566). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมอย่างยั่งยืนของภาคประชาชนต่อการพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพ จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารวิชาการสาธารณสุขจังหวัดตาก. 3(1).

ชาญชัย จิวจินดา. (2562). รูปแบบการพัฒนาอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม. วารสารนวัตกรรมสังคม. 2(2). 34-50.

ฐิติมา อุดมศรี. (2555). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการปกครองส่วนท้องถิ่น: กรณีศึกษาองค์การบริหารส่วนตำบล ในคลองบางปลากด อำเภอพระสมุทรเจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ. กลุ่มมนุษย์และสังคมศาสตร์ Veridian E-Journal 5(3). 220-238.

ณรงค์ศักดิ์ หนูสอน. (2565). หลักการส่งเสริมสุขภาพ.[อินเตอร์เน็ต]. สืบค้น 9 กันยายน 2565. สืบค้นจาก https://www.nupress.grad.nu.ac.th/

พระธวัชชัย สนฺติธมฺโม (วรรณนาวิน). (2561). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาชุมชนในเขตเทศบาลเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว. พระนครศรีอยุธยา; มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พชรดนัย วัชรธนพัฒน์ธาดา. (2562). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของ ชุมชนอย่างยั่งยืน ในการขับเคลื่อนตําบลจัดการสุขภาพ แบบบูรณาการของจังหวัดพิษณุโลก [อินเตอร์เน็ต]. สืบค้น 16 ตุลาคม 2565. สืบค้นจาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/journal-peace/article/view/153509/133904

ศรีงามลักษณ์ ศรีปวริศร. (2565). การพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเพื่อส่งเสริมสุภาพชุมชน : มุมมองของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านและผู้เกี่ยวข้อง. วารสารวิชาการเฉลิมกาญจนา. 9(2). 95-104.

สุชาดา ทวีสิทธิ์. (2550). ผู้หญิง ผู้ชาย และเพศวิถึ : เพศภาวะศึกษาในงานมานุษยวิทยา. วารสารสังคมศาสตร์ 19(1). 312-356.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบูรณ์. (2567). ข้อมูลจำนวนอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) จังหวัดเพชรบูรณ์. จังหวัดเพชรบูรณ์ : สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเพชรบูรณ์.

อรุณรัตน์ สาววิโรจน์. (2553). พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพนักศึกษามหาวิทยาลัยศรีนครินทร์ทรวิโรจน์ วิทยาเขตหาดใหญ่. สงขลา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

WHO. (2557). WHO ส่งเสริม ‘ดูแลสุขภาพด้วยตัวเอง’ หนุนบูรณาการเข้าในบริการปฐมภูมิ-ระบบหลักประกัน. [อินเตอร์เน็ต]. สืบค้น 4 กุมภาพันธ์ 2568. สืบค้นจาก https://www.thecoverage.info/news/content/6664

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-03-31