ความพร้อมในการจัดการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (PHEM) ของหน่วยงานสังกัด สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงพรรณนาแบบตัดขวาง (Cross-sectional descriptive study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความพร้อมในการจัดการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (PHEM) ของหน่วยงานสังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแพร่ กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา ได้แก่ผู้บัญชาการเหตุการณ์ ประธานและเลขานุการกลุ่มภารกิจด้านต่าง ๆ โดยคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 335 คน เก็บข้อมูลเชิงปริมาณ ด้วยแบบสอบถาม มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) เท่ากับ 0.94 ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์เชิงลลึก ด้วยแบบสัมภาษณ์บกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์ข้อมูล เชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษา พบว่า การจัดการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (PHEM) ของหน่วยงานสังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดแพร่ ในภาพรวมมีความพร้อมอยู่ในระดับมาก (  = 3.88, S.D.= .596) และมีความพร้อมอยู่ในระดับมาก ทั้ง 4 องค์ประกอบ คือ 1) ความพร้อมในการป้องกันและลดผลกระทบ ก่อนการเกิดภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข (  = 4.00, S.D.= .718) 2) ความพร้อมในการรองรับภาวะฉุกเฉิน (  = 3.77, S.D.
= .604) 3) ความพร้อมในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน (  = 3.93, S.D.= .653) และ 4) ความพร้อมในการฟื้นฟูหลังเกิดภาวะฉุกเฉิน (  = 3.95, S.D.= .649) โดยจากการสัมภาษณ์ พบว่ามีผู้รับผิดชอบและระบบ
เฝ้าระวังรายงานทางระบาดวิทยาที่สามารถตรวจจับเหตุการณ์ผิดปกติได้อย่างรวดเร็ว หน่วยงานให้ความสำคัญกับการจัดเตรียมความพร้อมในด้านบุคลากร โดยมีปัจจัยที่สนับสนุนให้เกิดความพร้อมในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน คือ การบริหารจัดการที่ดีของศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินด้านการแพทย์และสาธารณสุข รวมทั้งความพร้อมในการฟื้นฟูของทีมปฏิบัติการเยียวยาจิตใจ ทั้งนี้ ยังพบจุดที่ต้องปรับปรุงในด้านการส่งเสริมให้บุคลากรเข้ารับการอบรมเกี่ยวกับการจัดการภาวะฉุกเฉินทางสาธารณสุข และการมอบหมายหน้าที่ที่ซ้ำซ้อนของบุคลากร

ข้อเสนอแนะ ควรพัฒนาศักยภาพของบุคลากรในกลุ่มที่ยังไม่เคยเข้ารับการอบรม โดยเน้นการจัดการอบรมที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ เพื่อสร้างความรู้และทักษะที่จำเป็นสำหรับการปฏิบัติงานในสถานการณ์ฉุกเฉิน นอกจากนี้ ควรปรับลดบทบาทหน้าที่ซ้ำซ้อนของบุคลากร เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และแนะนำให้พัฒนาระบบบริหารจัดการทรัพยากรให้เพียงพอและเหมาะสมต่อการรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต