การพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้เรื่องการนอนหลับที่ดี โดยใช้หลักเวชศาสตร์วิถีชีวิต และการแพทย์ทางเลือก ในกลุ่มผู้รับบริการ คลินิกการแพทย์ทางเลือก ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์
คำสำคัญ:
นอนไม่หลับ, เวชศาสตร์วิถีชีวิต, แพทย์ทางเลือก, แพทย์แผนไทย, ความรอบรู้บทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยและการพัฒนา (Research and Development) นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้เรื่องการนอนหลับที่ดี โดยใช้หลักเวชศาสตร์วิถีชีวิตและการแพทย์ทางเลือก ศึกษาในกลุ่มผู้รับบริการ คลินิกการแพทย์ทางเลือก ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์ ระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม 2567 – 30 กันยายน 2567 การศึกษาแบ่งเป็น 3 ระยะ ระยะที่ 1 ศึกษาวิถีชีวิต สถานการณ์ ปัญหาสุขภาพ และข้อมูลวิถีชีวิต 6 ด้าน ระยะที่ 2 พัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้เรื่องการนอนหลับที่ดี ระยะที่ 3 ประเมินผลของรูปแบบโปรแกรม ด้วยแบบประเมินวิถีชีวิต Lifestyle Assessment และแบบประเมินความรอบรู้สุขภาพ ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 80 คน เป็นเพศหญิง ร้อยละ 55.00 เพศชาย ร้อยละ 45.00 อายุเฉลี่ย 61.44+8.24 ปี คะแนนความรอบรู้รวมทั้ง 6 ด้าน พบว่าคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ทั้ง 6 ด้าน เท่ากับ 54.37+23.70 อยู่ในระดับไม่ดี หลังการเข้าร่วมโปรแกรมคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ทั้ง 6 ด้านเท่ากับ 93.57+38.22 อยู่ในระดับดีมาก ผลการเปรียบเทียบค่ามัธยฐานคะแนนประเมินวิถีชีวิต 6 ด้าน ก่อนเข้าโปรแกรมเท่ากับ 28.0 (IQR = 26.0, 37.0) อยู่ในระดับเท่ากับค่าเฉลี่ย หลังเข้าโปรแกรมเท่ากับ 43.0 (IQR = 36.0, 45.0) อยู่ในระดับดีเยี่ยม โดยมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (P-Value <0.001) ข้อเสนอแนะ ควรมีการพัฒนาให้หลากหลาย ให้เหมาะสมกับพื้นที่และขยายพื้นที่การเก็บข้อมูล ไปใช้ในพื้นที่อื่น ๆ ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต. (2563). โรคนอนไม่หลับสัมพันธ์กับนาฬิกาชีวิต แก้ได้โดยไม่ใช้ยา. https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30519
จันทนา บุญก่อน. (2567). ผลการใช้รูปแบบการจัดการการนอนหลับต่อคุณภาพการนอนและ ควบคุมความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุม ความดันไม่ได้ งานผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลวิเชียรบุรี.
วารสารโรงพยาบาลเพชรบูรณ์.https://pbh.moph.go.th/imgs/picture_purchase/202458เผยแพร่วารสาร-จันทนา บุญก่อน-WEB01-5-67.pdf
วรณัน ธีร์สุดาพรรณและภัทราภรณ์ ศรีพรมมา. (2565). ผลของโปรแกรมการจัดการอาการนอนไม่หลับต่อความรุนแรงของอาการนอนไม่หลับและคุณภาพการนอนหลับของนักศึกษาพยาบาล. วารสารเกื้อการุณย์, 29(2), 277-291. https://search.tci-thailand.org/article.html?b3BlbkFydGljbGUmaWQ9NjkzNzc5
วิมล โรมา, ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์, มธุรส ทิพยมงคลกุล, ณัฐนารี เอมยงค์, นรีมาลย์ นีละไพจิตร, สายชล คล้อยเอี่ยมและมุกดา สำนวนกลาง. (2561). การสำรวจความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชนไทย อายุ 15 ปี ขึ้นไป พ.ศ. 2560 (ระยะที่ 1). กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4926
สถาบันพัฒนาสุขภาวะเขตเมือง กรมอนามัย. (2565). แบบประเมินพฤติกรรมสุขภาพ เวชศาสตร์วิถีชีวิต. https://mwi.anamai.moph.go.th/th/hrd/download/?did=212989&id=103702&reload=
Cohen, J. (1977). Statistical power for the behavioral sciences (2nd ed.). Academic Press.
Egger, G., Binns, A., Rossner, S., & Sagner, M. (2017). Lifestyle medicine: Lifestyle, the environment and preventive medicine in health and disease. Academic Press.
Kaewla, W., & Wiwanitkit, V. (2014). Insomnia and Thai traditional medicine. Journal of Ayurveda and Integrative Medicine, 5(4), 253–255.
Nutbeam D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health
Promotion International, 15(3), 259–267. https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259 Rippe, J. M. (2019). Lifestyle medicine. CRC Press.
Rodriguez, J. C., Dzierzewski, J. M., & Alessi, C. A. (2015). Sleep problems in the elderly. The Medical Clinics of North America, 99(2), 431–439. https://doi.org/10.1016/j.mcna.2014.11.013
Walker, M. (2017). Why we sleep: Unlocking the power of sleep and dreams. Simon and Schuster.
World Health Organization. (2009). Milestones in health promotion: Statements from global conferences (No. WHO/NMH/CHP/09.01). World Health Organization.
Yeung, W. F., Chung, K. F., Leung, Y. K., Zhang, S. P., & Law, A. C. (2012). Traditional needle acupuncture treatment for insomnia: a systematic review of randomized controlled trials. Journal of Sleep medicine, 10(7), 694 704.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคเหนือ)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.