ผลของโปรแกรมพัฒนาศักยภาพ อสม. โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถ ของตนเองร่วมกับการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านตำบลกองทูล อำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์
คำสำคัญ:
โปรแกรมพัฒนาศักยภาพ, อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน, พฤติกรรมสุขภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลอง ชนิดศึกษากลุ่มเดียว วัดก่อนและหลังการทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมพัฒนาศักยภาพ อสม. โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองร่วมกับการสนับสนุนทางสังคมต่อพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลกองทูล อำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์ กลุ่มตัวอย่างคือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลกองทูล อำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์ จำนวน 88 คน ซึ่งได้จากการสุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง โดยกลุ่มทดลองเข้าร่วมกิจกรรมตามโปรแกรมพัฒนาศักยภาพที่ประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองร่วมกับทฤษฎีการสนับสนุนการรับรู้ความสามารถของตนเอง เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามได้ค่าความตรงตามเนื้อหาระหว่าง 0.67 - 1.00 และมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคของแบบสอบถามการรับรู้ความสามารถของตนเอง การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมสุขภาพ เท่ากับ 0.906, 0.897 และ 0.865 ตามลำดับ และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ Paired samples t-test ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 68.2 อายุ 45 – 60 ปี ร้อยละ 47.7 สถานภาพสมรส ร้อยละ 77.27 ระยะเวลาในการทำงานเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านมากกว่า 10 ปี ร้อยละ 55.68 สำเร็จการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษา ร้อยละ 42.1 ประกอบอาชีพเกษตรกร ร้อยละ 62.5 ไม่มีโรคประจำตัว ร้อยละ 56.8 ทั้งนี้ หลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้ความสามารถของตนเอง การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมสุขภาพสูงกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมพัฒนาศักยภาพสามารถเสริมสร้างการรับรู้ความสามารถของตนเอง การสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2560). การเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ จาก อสม. สู่ อสค. กรุงเทพฯ: โอ-วิทย์ (ประเทศไทย).
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2561). การเสริมสร้างและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ. นนทบุรี: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ.
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2562). การดูแลสุขภาพตามหลัก 3อ 2 ส สำหรับแกนนำสุขภาพ. นนทบุรี: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ.
กฤษฎากร เจริญสุข. (2564). ผลของโปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เทศบาลเมืองสิงห์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี. 30(1). 72-90.
ณรงค์ศักดิ์ หนูสอน. (2567). หลักการส่งเสริมสุขภาพ [อินเตอร์เน็ต]. สืบค้น 9 กรกฎาคม 2567. สืบค้นจาก https://www.nupress.grad.nu.ac.th/
ทรรศนีย์ บุญมั่น. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านจังหวัดสุโขทัย. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
เบญจวรรณ บัวชุ่ม. (2563). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ตำบลป่างิ้ว อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 16(3); 49-58.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลกองทูล, 2567. ผลการดำเนินงานตำบลจัดการคุณภาพชีวิตตำบลกองทูลอำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์ ปี 2567. เพชรบูรณ์: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลกองทูล.
สำเริง แหยงกระโทก. (2562). นโยบายรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขด้านสุขภาพ. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
Bandura, A. (1977). Social Lerning Theory. New Jersey: Prentice - Hall.
House, J. S. (1981). Work Stress and Social Support. New Jersey: Prentice Hall.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคเหนือ)

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

