การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในระบบสุขภาพปฐมภูมิตามปรัชญา “การมุ่งเน้นคุณค่าเป็นฐาน”

บทคัดย่อ

           บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้อ่านมีมุมมองเกี่ยวกับการพัฒนาภาวะผู้นำของบุคลากรในระบบสุขภาพปฐมภูมิ ที่ปฏิบัติงานในหน่วยบริการปฐมภูมิและเครือข่ายหน่วยบริการปฐมภูมิ ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง ตามแนวคิดของการมุ่งเน้นคุณค่าของบุคคล ระบบสุขภาพปฐมภูมิเป็นระบบสุขภาพหลักที่ให้บริการแก่ประชาชนในพื้นที่อย่างใกล้ชิดมาโดยตลอด มีรูปแบบการให้บริการแบบเชิงรุก ทั้งส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟู ครอบคลุมร่างกาย จิตใจ และสังคม ดูแลประชากรตามจำนวนที่รับผิดชอบ โดยใช้หลักเวชศาสตร์ครอบครัว ปัจจุบันเป็นการทำงานแบบร่วมให้บริการ (Functional unit) ของทีมสหสาขาวิชาชีพ ประกอบด้วย แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวพยาบาลวิชาชีพและนักวิชาการสาธารณสุขซึ่งต้องมีสมรรถนะการเป็นผู้นำในยุคของการเปลี่ยนแปลงตามปรัชญา “การมุ่งเน้นคุณค่าเป็นฐาน”ในการทำงานร่วมกัน โดยให้ทีมสหสาขาวิชาชีพได้รับการพัฒนาพร้อมกันตาม 4 องค์ประกอบของ Bass ดังนี้ 1) การมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์ โดยพัฒนาการฟัง การแสดงความเห็น และให้ร่วมกันกำหนดวิสัยทัศน์และค่านิยมร่วมขององค์กร 2) การกระตุ้นทางปัญญา โดยกระตุ้นแบบมีส่วนร่วมให้เห็นคุณค่าในตนเอง และผู้อื่น 3) การตระหนักถึงความเป็นปัจเจกบุคคล โดยให้พิจารณาจุดเด่น จุดด้อยของงานในอดีตจากการแลกเปลี่ยนกับผู้อื่น และให้เรียนรู้จากทีมที่ผ่านการอบรมมาก่อน และ 4) การสร้างแรงบันดาลใจ โดยให้เรียนรู้ทักษะการสื่อสารการฟังอย่างตั้งใจและฝึกพัฒนารูปแบบการบริการเพื่อการเปลี่ยนแปลงร่วมกัน กระบวนการ พัฒนาที่เน้นให้ตระหนักถึงคุณค่าตนเองและผู้อื่น ทำให้เกิดความเข้าใจกัน และร่วมมือร่วมใจในการทำงานอย่างมีความสุข เกิดการพัฒนาทีมและงานได้อย่างต่อเนื่องยั่งยืน

           คำสำคัญ: ระบบสุขภาพปฐมภูมิ ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง การมุ่งเน้นคุณค่าเป็นฐาน