ความชุกและปัจจัยสัมพันธ์กับโรคไตจากเบาหวานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ของโรงพยาบาลด่านช้าง สุพรรณบุรี

กรอง จันทร์เปรมปรี

ผู้แต่ง

กรอง จันทร์เปรมปรี

คำสำคัญ:

โรคไตจากเบาหวานชนิดที่ 2, ความชุก , โรงพยาบาลชุมชน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความชุก ลักษณะทางคลินิก การใช้ยาเม็ดลดความดันโลหิต ระยะการดำเนินโรค และปัจจัยสัมพันธ์กับโรคไตจากเบาหวานของผู้ป่วยในโรงพยาบาลด่านช้าง

วิธีศึกษา : ศึกษาแบบวิเคราะห์ภาคตัดขวาง ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปที่ได้รับการตรวจคัดกรองโรคไตจากเบาหวาน ระหว่าง 1 มกราคม ถึง 31 ธันวาคม 2562 จำนวน 1,034 คน ในโรงพยาบาลด่านช้าง สุพรรณบุรี บันทึกข้อมูลจากเวชระเบียนด้วยแบบเก็บข้อมูล แจกแจงข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์ด้วยสถิติ multiple logistic regression กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ P น้อยกว่า 0.05

ผลการศึกษา : พบความชุกโรคไตจากเบาหวานร้อยละ 48.0 โดยเป็น microalbuminuria ร้อยละ 46.8 พบการใช้กลุ่มยา AECI/ARB ในผู้ป่วยร้อยละ 61.7 และเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ร้อยละ 25.0 พบว่าปัจจัยสัมพันธ์กับการเกิดโรคไตจากเบาหวานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ในผู้ป่วย microalbuminuria ได้แก่ เป็นเพศชาย (_adjOR 0.45; 95%CI 0.34-0.59, P <0.001) ระยะการเป็นโรคเบาหวานนานกว่า 10 ปี (_adjOR 1.49; 95%CI 1.14-1.95, P= 0.003) systolic blood pressure สูงกว่าหรือเท่ากับ 130 มิลลิเมตรปรอท (_adjOR 4.00; 95%CI 3.07-5.22, P <0.001) มี diabetic retinopathy (_adjOR 10.06; 95%CI 7.13-14.18, P <0.001) และมีโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย (_adjOR 2.36; 95%CI 1.52-3.67, P <0.001)

สรุป : ความชุกผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวานในโรงพยาบาลด่านช้างค่อนข้างสูง การใช้ยาเม็ดลดความดันโลหิตเพื่อควบคุมโรคในผู้ป่วยเบาหวานยังเป็นยาต้านระบบ renin-angiotensin-aldosterone การตรวจคัดกรองเพื่อป้องกันและชะลอความเสื่อมของไตในผู้ป่วยเบาหวาน ควรคำนึงถึงผู้ป่วยหญิงสูงอายุ ระดับ HbA_1c ระยะเวลาการเป็นเบาหวาน และการควบคุมความดันโลหิต

คำสำคัญ : โรคไตจากเบาหวานชนิดที่ 2 ความชุก โรงพยาบาลชุมชน

เอกสารอ้างอิง

วิชัย เอกพลากร. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 5 พ.ศ.2557. นนทบุรี: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2559.

The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. N Engl J Med 1993; 329:977-86.

Ngamukos C, Bunnag P, Kosachunhanun N, Krittiyawong S, Leelawatana R, Prathipanawatr T, et al. Thailand diabetes registry project prevalence, characteristics and treatment of patients with diabetic nephropathy. J Med Assoc Thai 2006; 89(Suppl 1): S37.

KDOQI clinical practice guidelines and clinical practice recommendations for diabetes and chronic kidney disease. Am J Kidney Dis 2007;49(Suppl 2):S12-154.

Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, Sangthawan P, Gojaseni P, Kiattisunthorn K, et al. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrol Dial Transplant 2010;25(5): 1567-75.

2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension: The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Society of Hypertension (ESH). Eur Heart J 2018;39:3021–104.

National Kidney Foundation. KDIGO 2012 clinical practice guideline for the evaluation and management of chronic kidney disease. Kidney Int Suppl 2013;3:1–150.

Afkarian M, Zelnick LR, Hall YN, Heagerty PJ, Tuttle K, Weiss NS, et al. Clinical manifestations of kidney disease among US Adults with diabetes, 1988-2014. JAMA 2016;316:602–10.

de Boer IH, DCCT/EDIC Research Group. Kidney disease and related findings in the diabetes control and complications trial/epidemiology of diabetes interventions and complications study. Diabetes Care 2014;37:24–30.

Young BA, Maynard C, Boyko EJ. Racial differences in diabetic nephropathy, cardiovascular disease, and mortality in a national population of veterans. Diabetes Care 2003;26:2392-9.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2560 Clinical practice guideline for diabetes 2017. ปทุมธานี: ร่มเย็น มีเดีย; 2560.

American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2020. Diabetes Care 2020;43 (Suppl 1):S1-212.

Wanner C, Inzucchi SE, Lachin JM, Fitchett D, von Eynatten M, Mattheus M, et al. Empagliflozin and progression of kidney disease in type 2 diabetes. N Engl J Med 2016;375:323–34.

Zelniker TA, Braunwald E. Cardiac and renal effects of sodium-glucose co-transporter 2 inhibitors in diabetes: JACC state-of-the-art review. J Am Coll Cardiol 2018;72:1845–55.

Marso SP, Bain SC, Consoli A, Eliaschewitz FG, Jódar E, Leiter LA, et al. Semaglutide and cardiovascular outcomes in patients with type 2 diabetes. N Engl J Med 2016;375:1834–44.

de Boer IH, Gao X, Cleary PA, Bebu I, Lachin JM, Molitch ME, et al. Albuminuria changes and cardiovascular and renal outcomes in type 1 diabetes: the DCCT/EDIC study. Clin J Am Soc Nephrol 2016;11:1969–77.

Whelton PK, Carey RM, Aronow WS, Casey Jr DE, Collins KJ, Himmelfarb CD, et al. 2017 ACC / AHA / AAPA / ABC / ACPM / AGS / APhA / ASH / ASPC / NMA / PCNA guideline for the prevention, detection, evaluation, and management of high blood pressure in adults: executive summary: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on clinical practice guidelines. Hypertension 2018;71:1269–324.

Beddhu S, Greene T, Boucher R, Cushman WC, Wei G, Stoddard G, et al. Intensive systolic blood pressure control and incident chronic kidney disease in people with and without diabetes mellitus: secondary analyses of two randomised controlled trials. Lancet Diabetes Endocrinol 2018;6:555–63.

Malhotra R, Craven T, Ambrosius WT, Killeen AA, Haley WE, Cheung AK, et al. Effects of intensive blood pressure lowering on kidney tubule injury in CKD: a longitudinal subgroup analysis in SPRINT. Am J Kidney Dis 2019;73:21–30.

ONTARGET Investigators, Yusuf S, Teo KK, Pogue J, Dyal L, Copland I, et al. Telmisartan, ramipril, or both in patients at high risk for vascular events. N Engl J Med 2008;358:1547–59.

Janjumras K., Pipatsatitpong D. Prevalence of Diabetic Nephropathy in Type 2 Diabetes Mellitus at Somdejprapinklao Hospital. J Med Tech Assoc Thailand 2016;44(1):5508-21.