ความครอบคลุมของการตรวจมะเร็งปากมดลูกและการตรวจเต้านม ด้วยตนเอง ของสตรีในเขตอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ปี 2548

บทคัดย่อ

            รายงานนี้นำเสนอผลการสำรวจความครอบคลุมของการตรวจมะเร็งปากมดลูกในสตรีอายุ 25 ปีขึ้นไป และการตรวจเต้านมด้วยตนเองในสตรีอายุ 35 ปีขึ้นไป ในเขตอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ในเดือนมกราคม และกุมภาพันธ์ 2548 โดยวิธีสัมภาษณ์สตรีในหมู่บ้าน/ชุมชนที่ถูกสุ่มเลือกอย่างเป็นระบบ (systematic sampling) ซึ่งมีประชากรรวมประมาณ 1 ใน 10 ของประชากรทั้งหมด รวมกลุ่มตัวอย่างสตรีที่ได้รับการสำรวจการตรวจมะเร็งปากมดลูก 2,035 ราย และการตรวจเต้านมด้วยตนเอง 1,594 ราย จากการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความรู้เรื่องมะเร็งปากมดลูก และรู้จักการตรวจมะเร็งปากมดลูกอยู่ในเกณฑ์ดี กลุ่มอายุ 55 ปีขึ้นไป เป็นกลุ่มที่มีความรู้ต่ำกว่ากลุ่มอื่น ๆ ร้อยละ 85.8 ของกลุ่มตัวอย่างเคยได้รับการตรวจมะเร็งปากมดลูก และร้อยละ 77.8 เคยได้รับการตรวจครั้งสุดท้ายภายใน 5 ปีก่อนการสอบถาม ร้อยละของสตรีที่เคยตรวจมะเร็งปากมดลูกจะต่ำสุดในกลุ่มอายุ 55 ปีขึ้นไป กลุ่มที่เคยแต่งงานแล้วเคยได้รับการตรวจมากกว่ากลุ่มที่ เป็นโสดในทุกกลุ่มอายุ ในกลุ่มอายุ 35 ปีขึ้นไป ร้อยละ 82.2 เคยได้รับความรู้และฝึกทักษะการตรวจเต้านมด้วยตนเอง และร้อยละ 87.8 เคยตรวจเต้านมด้วยตนเอง แต่เพียงร้อยละ 57.5 ที่ตรวจสม่ำเสมออย่างน้อย เดือนละครั้ง ร้อยละของสตรีที่เคยตรวจเต้านมด้วยตนเองจะต่ำ ในกลุ่มอายุ 55 ปีขึ้นไป ไม่ได้เรียน มีอาชีพเกษตรกรรม และไม่เคยได้รับความรู้เรื่องการตรวจเต้านมด้วยตนเอง การรณรงค์เพื่อเพิ่มความรู้ที่ถูกต้อง เกี่ยวกับมะเร็งและประโยชน์ของการตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอเพื่อค้นหามะเร็งในระยะเริ่มแรก ในสตรีกลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะกลุ่มที่ไม่เคยตรวจมะเร็งปากมดลูก และ/หรือไม่เคยตรวจเต้านมด้วยตนเอง คงมีส่วนช่วยเพิ่มความครอบคลุมของการตรวจได้ การจัดบริการตรวจมะเร็งปากมดลูกในสตรีที่สูงอายุอาจ ดำเนินการร่วมไปกับการตรวจคัดกรองโรคเรื้อรังอื่น ๆ