ประสบการณ์และทัศนคติเกี่ยวกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ: ผลการสนทนากลุ่มในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองและบุคลากรสาธารณสุข
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, โรคหลอดเลือดสมอง, การสนทนากลุ่มบทคัดย่อ
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ หมายถึง ความสามารถของบุคคลในการเข้าถึง เข้าใจ โต้ตอบซักถาม ประเมินและประยุกต์ใช้ข้อมูลด้านสุขภาพเพื่อจัดการสุขภาพอย่างเหมาะสมและคงไว้ซึ่งการมีสุขภาพที่ดี ในผู้ป่วย โรคหลอดเลือดสมอง ความรอบรู้ด้านสุขภาพเป็นหนึ่งปัจจัยสำคัญต่อผลลัพธ์การรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์และทัศนคติของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองและบุคลากรสาธารณสุขในประเด็นความรอบรู้ด้านสุขภาพ ผ่านการใช้กระบวนการสนทนากลุ่ม อาสาสมัครมีจำนวน 30 คนประกอบด้วยผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง 15 คน และบุคลากรสาธารณสุข 15 คน การได้มาของอาสาสมัครเป็นการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ในการสนทนากลุ่มแต่ละครั้งมีผู้เข้าร่วมจำนวน 5 คน รวมการสนทนากลุ่มทั้งสิ้นจำนวน 6 ครั้ง ข้อมูลจากการสนทนากลุ่มสามารถจำแนกตามองค์ประกอบของความรอบรู้ด้านสุขภาพออกเป็น 5 ประเด็นหลัก ได้แก่ (1) การเข้าถึงข้อมูล (2) การเข้าใจข้อมูล (3) การสื่อสารโต้ตอบ (4) การประเมินข้อมูล และ (5) การประยุกต์ใช้ข้อมูล ผลการวิจัยพบว่าองค์ประกอบของความรอบรู้ด้านสุขภาพที่เป็นอุปสรรคและควรได้รับการส่งเสริมมากที่สุด ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ การสื่อสารโต้ตอบข้อมูลด้านสุขภาพ โดยเฉพาะความสามารถในการเข้าร่วมการสนทนาในประเด็นด้านสุขภาพ ผลการวิจัยนี้สามารถใช้เป็นข้อมูลเพื่อพัฒนาบริการสุขภาพสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ตลอดจนใช้พัฒนาโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองและบุคลากรสาธารณสุขที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนใช้เป็นแหล่งอ้างอิงสำหรับผู้สนใจศึกษาในประเด็นนี้ต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med 2008;67(12):2072-8.
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promot Int 2000;15(3):259-67.
Manganello JA. Health literacy and adolescents: a framework and agenda for future research. Health Educ Res 2008;23(5):840-7.
นิพนธ์ พวงวรินทร์. โรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพมหานคร: เรือนแก้วการพิมพ์; 2543.
Johnson W, Onuma O, Owolabi M, Sachdev S. Stroke: a global response is needed. Bull World Health Organ. 2016;94(9):634-A.
World Stroke Organization: Global stroke fact sheet 2022. [Internet]. 2022 [cited 2023 Feb 14]. Available from: https://www.world-stroke.org/publications-and-resources/ resources/global-stroke-fact-sheet.
กระทรวงสาธารณสุข. HDC service [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [สืบค้นเมื่อ 26 มิ.ย. 2022]. แหล่งข้อมูล: https://hdcservice. moph.go.th/hdc/main/index.php
Rissardo JP, Caprara AL, Prado AL. Stroke literacy in a South Brazilian city: a community-based survey. J Stroke Cerebrovasc Dis 2018; 27(9):2513-8.
Hahn EA, Magasi SR, Carlozzi NE, Tulsky DS, Wong A, Garcia SF, et al. Health and functional literacy in physical rehabilitation patients. Health Lit Res Pract 2017; 1(2):e71-85.
Cruz-Flores S, Rabinstein A, Biller J, Elkind MS, Griffith P, Gorelick PB, et al. Racial-ethnic disparities in stroke care: the American experience: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2011;42(7):2091-116.
Krueger RA, Casey MA. Focus groups: a practical guide for applied research. 5th ed. Thousand Oaks (CA): Sage Publications; 2014.
Krueger RA, Casey MA. Designing and conducting focus group interviews. 2nd ed. Newbury Park (CA): Sage Publications; 2002.
Rabiee F. Focus-group interview and data analysis. Proceedings of the Nutrition Society 2004;63(4):655-
Sørensen K, Van den Broucke S, Fullam J, Doyle G, Pelikan J, Slonska Z, et al. Health literacy and public health: a systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health 2012;12:80.
กรมอนามัย, กระทรวงสาธารณสุข. การขับเคลื่อนความรอบรู้ ด้านสุขภาพและการสื่อสารสุขภาพ [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [สืบค้นเมื่อ 27 ธ.ค. 2565]; แหล่งข้อมูล: https://www. anamai.moph.go.th/ppf2017/Download/29/bai/32.pdf
Levasseur M, Carrier A. Do rehabilitation professionals need to consider their clients’ health literacy for effective practice? Clin Rehabil 2010;24(8):756-65.
Krahn GL, Walker DK, Correa-De-Araujo R. Persons with disabilities as an unrecognized health disparity population. Am J Public Health 2015;105(S2):S198- S206.
Hahn EA, Magasi SR, Carlozzi NE, Tulsky DS, Wong A, Garcia SF, et al. Health and functional literacy in physical rehabilitation patients. Health Lit Res Pract 2017;1(2):e71-85.
Sørensen K, Levin-Zamir D, Duong TV, Okan O, Brasil VV, Nutbeam D. Building health literacy system capacity: a framework for health literate systems. Health Promot Int 2021;36(Suppl 1):i13-i23.
Van Kessel R, Wong BLH, Clemens T, Brand H. Digital health literacy as a super determinant of health: more than simply the sum of its parts. Internet Interv 2022;27:100500.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กระทรวงสาธารณสุข
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
