ระยะเวลาตั้งแต่เริ่มอาการจนได้รับการดูแลรักษาในระบบ ช่องทางด่วนของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันระหว่างช่วงก่อนและหลังสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อโคโรนาไวรัส 2019 ในโรงพยาบาลชุมชน

บทคัดย่อ

                 โรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันเป็นหนึ่งในปัญหาสุขภาพที่สำคัญของประเทศ การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง-เฉียบพลันชนิดหลอดเลือดสมองตีบด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดพบว่า มีประโยชน์ในผู้ที่มีอาการ (onset time) ≤4.5 ชั่วโมง โรงพยาบาลบางปะกงกำหนดให้ผู้ที่มีอาการภายใน 3 ชั่วโมง เข้าสู่ระบบช่องทางด่วน (Stroke fast track) เพื่อวินิจฉัยและรักษาเบื้องต้น ไม่เกิน 20 นาที ก่อนส่งต่อไปยังโรงพยาบาลแม่ข่าย แต่ในช่วง COVID-19 มีมาตรการคัดกรองเพิ่มเติม การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบระยะเวลาในการดูและเคลื่อนย้ายผู้ป่วย stroke fast track (onset-to-door time) ช่วงก่อนและหลัง COVID-19 เพื่อเปรียบเทียบระยะเวลา และหาความชุกของผู้ป่วยในช่วงก่อนและหลังการแพร่ระบาดของโรคCOVID-19 โดยการวิจัยแบบภาคตัดขวางเก็บข้อมูลย้อนหลังตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2561 - 30 กันยายน 2564 ของห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลปางปะกง และ HosXP วิเคราะห์ลักษณะ วิเคราะห์ความคล้ายคลึงของลักษณะกลุ่มตัวอย่างด้วยสถิติ Chi-square วิเคราะห์ onset-to-door time ด้วยสถิติ Mann-Whitney U test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการศึกษาพบว่า onset-to-door time เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังสถานการณ์ COVID-19 ค่าเฉลี่ย 93.7±60.44 นาที และ 114.5±58.78 นาที ตามลำดับ (p<0.05) เนื่องจาก onset time ที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ 64.05±43.80 นาที และ 86.17±51.531 นาที ตามลำดับ (p<0.05) ในขณะที่ refer time พบว่า ไม่แตกต่าง กัน 29.65±29.37 นาที และ 28.99±43.81 นาที ตามลำดับ (p>0.05) ถึงแม้ว่า onset-to-door time จะเพิ่มขึ้นหลังสถานการณ์การแพร่ระบาด COVID-19 แต่ระยะเวลา refer time ไม่ได้แตกต่างจากเดิมถึงแม้จะมีการเพิ่ม ขั้นตอนในการ     คัดกรองผู้ป่วยก็ตาม การพัฒนาระบบการให้บริการผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจึงควรประกอบด้วยการออกแบบการจัดการรูปแบบการให้บริการ โดยเฉพาะการลดระยะเวลาตั้งแต่เริ่มแสดงอาการจนมาถึงโรงพยาบาล ที่แผนกอุบัติเหตุและฉุกเฉิน จะช่วยทำให้การเข้าถึงโอกาสที่จะได้รับยาละลายลิ่มเลือดได้ตามข้อบ่งชี้