การสำรวจกิจกรรมของเภสัชกรที่ปฏิบัติในสถานบริการสุขภาพในประเทศไทย

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้เพื่อสำรวจกิจกรรมที่เภสัชกรปฏิบัติในสถานบริการสุขภาพในประเทศไทยกลุ่มประชากร คือ สถานบริการสุขภาพทั้งภาครัฐและเอกชน ปี พ.ศ. 2556 มีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 391 แห่ง ด้วยวิธีการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล คือ แบบสำรวจกิจกรรมประกอบด้วยข้อมูลทั่วไป และข้อมูล กิจกรรมการปฏิบัติงานของเภสัชกรสาขาเภสัชกรรมโรงพยาบาล ซึ่งอ้างอิงตามแนวทางการจ่ายค่าตอบแทนตามผลการปฏิบัติงาน (pay for performance: P4P) จัดส่งแบบสำรวจทางไปรษณีย์ ผลการวิจัยมีจำนวนการตอบกลับแบบสำรวจกิจกรรม 344 ฉบับ (ร้อยละ 88.0 ของกลุ่มตัวอย่าง) พบว่าจำนวนเภสัชกรและกิจกรรมที่เภสัชกรปฏิบัติมีมากขึ้นตามขนาดของสถานบริการสุขภาพ โดยสถานบริการสุขภาพภาครัฐระดับปฐมภูมิมีกิจกรรมน้อยที่สุดเนื่องจากไม่มีกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วยใน และสถานบริการภาครัฐระดับตติยภูมิมีกิจกรรมมากที่สุด กิจกรรมนอกเหนือจากแบบสำรวจกิจกรรมที่ระบุว่ามีการปฏิบัติมากในสถานบริการสุขภาพภาคเอกชน คือ งานพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล (ร้อยละ 6.7) ส่วนในสถานบริการสุขภาพภาครัฐ คือ งานคุ้มครองผู้บริโภค (ร้อยละ 45.9) และงานเภสัชกรรมปฐมภูมิ (ร้อยละ 35.6) ซึ่งกิจกรรมเหล่านี้ควรเสนอเป็นกิจกรรมหลักของสถานบริการสุขภาพที่ต้อง พิจารณาหากมีการวิเคราะห์การทำงานของเภสัชกร โดยสรุป กิจกรรมที่ปฏิบัติโดยเภสัชกรสาขาเภสัชกรรม-โรงพยาบาลขึ้นกับศักยภาพและระดับของสถานบริการสุขภาพ หากมีขนาดใหญ่และมีศักยภาพทั้งกำลังคนและอุปกรณ์จะมีกิจกรรมที่เภสัชกรปฏิบัติมาก ผลการศึกษาที่ได้สามารถนำไปใช้ประกอบการคำนวณกำลังคนเภสัชกรสาขาเภสัชกรรมโรงพยาบาลได้