การพัฒนารูปแบบการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ของอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

           การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research) นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนารูปแบบการดำเนินงาน การประเมินผลและปัจจัยแห่งความสำเร็จ พชอ. ของอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย โดยใช้แบบสัมภาษณ์และสนทนา กลุ่ม ผู้มีส่วนร่วมในการศึกษา ได้แก่ คณะกรรมการ พชอ. และคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับตำบล (พชต.) จำนวน 163 คน ในระหว่างเดือน ตุลาคม พ.ศ. 2565 – เมษายน พ.ศ. 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย (x ̅) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) Paired sample t–test ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์เชิงเนื้อหาตามแนวคิด ของ Kemmis and McTaggart

           ผลวิจัยพบว่า รูปแบบ พชอ. ประกอบด้วย 1) การแต่งตั้งคณะกรรมการ พชอ.,พชต. 2) การวิเคราะห์ปัญหาจาก พื้นที่ 3) กำหนดยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการ 4) ประสานภารกิจกำหนดบทบาทและพัฒนาศักยภาพ 5) บูรณาการร่วม กับภาคีเครือข่าย 6) ติดตามและรายงานผลต่อเนื่อง และ 7) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ผลการดำเนินงาน ผลการพัฒนาพบว่า คณะกรรมการมีความรู้ความเข้าใจ เพิ่มขึ้นในระดับสูง ร้อยละ 96.32 (x ̅ = 18.67, S.D.= 1.379, p < 0.05) มีส่วนร่วม ในการดำเนินงานเพิ่มขึ้นในระดับมาก (x ̅ = 4.34, S.D. = 0.689, p < 0.05) และมีความพึงพอใจเพิ่มขึ้นในระดับมาก (x ̅ = 4.38, S.D. = 0.654, p < 0.05) ดำเนินงานประเด็นที่คัดเลือก 2 ประเด็น คือ การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพ ติดในชุมชน และการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุจราจรทางถนน ผลประเมินตามเกณฑ์ UCCARE ผ่านระดับ 4 คะแนน ทั้งสองประเด็น ปัจจัยแห่งความสำเร็จ คือ การมีส่วนร่วม การพัฒนาศักยภาพ ผู้บริหารให้ความสำคัญ ปัญหาจาก ระดับพื้นที่ แผนที่บูรณาการ มอบหมายบทบาทหน้าที่ และมีการแต่งตั้ง พชต. กำกับติดตามและแลกเปลี่ยนเรียนรู้

          ข้อเสนอแนะ ควรนำรูปแบบการพัฒนา พชอ. ไปใช้ขับเคลื่อนในการแก้ไขปัญหาในประเด็นอื่น นำปัจจัยแห่งความ สำเร็จไปประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน

           คำสำคัญ: การพัฒนารูปแบบ คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) UCCARE