ผลของการส่งเสริมสุขภาพต่อการลดค่าความดันโลหิตในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ ในอำเภอกงหรา จังหวัดพัทลุง

บทคัดย่อ

โรคความดันโลหิตสูง (hypertension) เป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและเป็นปัญหาด้านสาธารณสุข อีกทั้งเป็นสาเหตุ สำคัญของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการส่งเสริมสุขภาพต่อการลดค่าระดับความดันโลหิตในผู้ป่ วยโรคความดันโลหิตสูงทีควบคุมไม่ได้และไม่มีโรคร่วมในอำเภอกงหรา จังหวัดพัทลุง จำนวน 74 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 37 คน กลุ่มควบคุม 37 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบหลาย ขั้นตอน (multi-stage sampling) ระยะเวลาดำเนินกิจกรรม 8 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรมกิจกรรมบรรยายและ แนะนำเรื่องโภชนาการเพื่อควบคุมและป้ องกันความดันโลหิตสูง กิจกรรมชวนลดความดันสูงด้วย Dietary Approaches to Stop Hypertension Diet (DASH) การเลือกรูปแบบอาหารที่บริโภคที่เป็นอาหารท้องถิ่นตามหลักของ DASH และการจัดสัดส่วนอาหารโดยแบ่งสัดส่วนของจานแบบ 2 : 1 : 1 ประกอบด้วยผัก ½ ส่วนของจาน ข้าวหรือแป้ ง ¼ ส่วนของจาน และเนื้อสัตว์ ¼ ส่วนของจาน การจัดเวทีเล่าประสบการณ์การบริโภคอาหารตามแนวทางของ DASH ใน รูปแบบ 2 : 1 : 1 การบรรยายการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานยาที่ถูกต้อง และร่วมกันสร้างปฏิทิน ช่วยเตือนการกินยา การส่งข้อความพร้อมสื่อให้ความรู้ผ่านไลน์ และติดตามเยี่ยมบ้าน เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงวิเคราะห์ ได้แก่ Paired t-test, Wilcoxon Sign Rank test และ Mann-Whitney U test ผลการศึกษาพบว่า เมื่อเปรียบเทียบผลของโปรแกรมระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม พบว่า กลุ่มตัวอย่างที่เข้าร่วมกิจกรรมมีค่าความแตกต่างของคะแนนความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง คะแนน ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานอาหารตามแนวทางของ DASH คะแนนพฤติกรรมการรับประทานยา ระดับความดันโลหิต systolic และระดับความดันโลหิต diastolic (p<0.05) ดังนั้น จึงควรมีการส่งเสริมสุขภาพในผู้ป่ วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้อย่างต่อเนื่องและลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ในอนาคต