ผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่อความรู้เรื่องโรคเบาหวาน พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

ผู้แต่ง

  • เบญจวรรณ เกิดรื่น สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี บ้านหนองเบน
  • ศุภานัน ทองทวีโภคิน วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์ นครสวรรค์
  • สุวพิชญ์ ชัชวาลธีราพงศ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์ นครสวรรค์

คำสำคัญ:

โปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจ, โรคเบาหวาน, พฤติกรรมการดูแลตนเอง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความรู้เรื่องโรคเบาหวาน พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับน้ำตาลสะสมในเลือดก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม

วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มวัดก่อนหลัง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานที่รับบริการในคลินิกเบาหวาน จำนวน 60 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 30 ราย และกลุ่มควบคุม จำนวน 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ โปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม มีระยะเวลา 12 สัปดาห์ ประกอบด้วย การให้ความรู้เรื่องโรคเบาหวานและภาวะแทรกซ้อน การดูแลตนเองในการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การใช้ยา การตั้งเป้าหมายในการควบคุมระดับน้ำตาล และการติดตามทางไลน์

ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 60.0 มีอายุ 51-60 ปี ร้อยละ 43.3 สถานภาพสมรสคู่ ร้อยละ 50.0 ระดับการศึกษาชั้นมัธยมศึกษา ร้อยละ 43.6 ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ร้อยละ 33.3 ระยะเวลาของการเป็นโรค 6-10 ปี ร้อยละ 60 ไม่มีโรคร่วม ร้อยละ 90.0 ภายหลังการได้รับโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นและระดับน้ำตาลในเลือดลดลง และมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นและระดับน้ำตาลในเลือดลดลงมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

สรุป: การเสริมสร้างแรงจูงใจเป็นกระบวนการที่เสริมสร้างความสามารถในการดูแลตนเอง ทำให้บุคคลเกิดความมั่นใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการดูแลตนเองในทางที่ดีขึ้นจนนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้

คำสำคัญ: โปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจ, โรคเบาหวาน, พฤติกรรมการดูแลตนเอง

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization [Internet]. (2023). World health statistics 2023 – Monitoring health for the SDG Retrieved April 2023. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2565. ข้อมูลด้านสุขภาพ: สถิติสาธารณสุข; [เข้าถึงเมื่อ 12 ต.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://spd.moph.go.th/public-health-statistics/

ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน. กรุงเทพฯ: บริษัทศรีเมืองการพิมพ์; 2566.

Gibson CH. The process of empowerment in mothers of chronically ill children. J Adv Nurs. 1995;21(6):1201-10.

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครสวรรค์ [อินเทอร์เน็ต]. นครสวรรค์: ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครสวรรค์; 2566. รายงานตามตัวชี้วัด NCD Clinic Plus ปี 2566; [เข้าถึงเมื่อ 12 ต.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://nsn.hdc.moph.go.th/hdc/reports/page_kpi.php?flag_kpi_level=9&flag_kpi_year=2024

เวชระเบียนและสถิติ สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินี บ้านหนองเบน. จำนวนผู้ป่วยโรคเบาหวาน ปี 2566. นนทบุรี: กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข; 2566.

สยุมพร สมประสิทธิ์. ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โรงพยาบาลเวียงสา จังหวัดน่าน [อินเทอร์เน็ต]. น่าน: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดน่าน: 2563 [เข้าถึงเมื่อ 12 ต.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://wwwnno.moph.go.th/nanhealth/index.php/data-service/or-wor-chor/item/5436

ภคมน แสนเตชะ, ประจวบ แหลมหลัก. ผลของโปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ตำบลแม่ปืม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. วารสารสุขศึกษา. 2563;40(3):150-164.

Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavior Sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associate; 1988.

อารยา ฉัตรธนะพานิช, โชติมณี เรืองกลิ่น. ผลของการใช้กระบวนการสร้างแรงจูงใจในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลได้ไม่ดีในเขตตำบลเชียงยืน อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการทางการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2566;3(3):321–331.

ทรัพย์ทวี พวงคต. ผลของโปรแกรมการการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนิคมลำโดมใหญ่ ตำบลโพนงาม อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน. 2567;9(6):614–22.

ชนันพร มงคลรังสฤษฏ์. ประสิทธิผลของโปรแกรมสนทนาสร้างแรงจูงใจเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้าตาลในเลือดศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองสะพานดำ โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน. 2567;34(2):34–45.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-03-21

วิธีการอ้างอิง

เกิดรื่น เบญจวรรณ, ทองทวีโภคิน ศุภานัน, และ ชัชวาลธีราพงศ์ สุวพิชญ์. 2025. “ผลของโปรแกรมเสริมสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่อความรู้เรื่องโรคเบาหวาน พฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2”. Region 3 Medical and Public Health Journal - วารสารวิชาการแพทย์และสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 3 22 (1). Nakhonsawan Thailand:44-51. https://thaidj.org/index.php/smj/article/view/16207.

ฉบับ

บท

นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Article)